Jump to content

Openai/6931c067-76d0-8006-80ec-8de0c9064835

From freem
Revision as of 05:24, 5 December 2025 by Lukegao (talk | contribs) (by freem.ai...)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)


This conversation was exported from ChatGPT[1]

gpt-5-1-thinking[edit | edit source]

User: "MIT: người sử dụng ChatGPT có mức kết nối não bộ giảm 47%[edit | edit source]

"MIT: người sử dụng ChatGPT có mức kết nối não bộ giảm 47%

Nghiên cứu của MIT công bố tháng 6/2025 trên 54 người tham gia (dùng EEG trong lúc viết bài luận) cho thấy: những người sử dụng ChatGPT có mức kết nối não bộ giảm 47% (từ 79 điểm xuống còn 42 điểm) và 83,3% không thể nhớ lại các câu văn mình vừa viết chỉ vài phút sau đó, trong khi nhóm không dùng AI duy trì mức độ tương tác não bộ cao hơn rõ rệt.

Hiện tượng kém hiệu suất về trí nhớ và tính sáng tạo vẫn kéo dài ngay cả khi chuyển từ dùng AI sang viết tay hoàn toàn, được các nhà nghiên cứu gọi là “nợ nhận thức” (cognitive debt). Các bài luận của nhóm dùng AI dù hoàn thành nhanh hơn nhưng bị giáo viên đánh giá nông cạn và kém sâu sắc hơn.

Kết quả cho thấy chỉ khi tích hợp AI một cách có chủ đích thì mới đạt kết quả tối ưu: nhóm sử dụng phương pháp lai (bắt đầu viết tay trước, sau đó mới nhờ AI hỗ trợ chỉnh sửa/mở rộng) đạt hoạt động thần kinh và khả năng nhớ lại cao nhất. Tuy nhiên, do quy mô mẫu nhỏ nên kết luận hiện tại chỉ chắc chắn trong phạm vi nhiệm vụ học thuật, chưa thể khái quát rộng rãi."

Bạn đánh giá sao về nghiên cứu trên

Assistant: Tóm gọn: nghiên cứu có thật, khá nghiêm túc, cảnh báo rất đáng suy nghĩ, nhưng những câu giật tít kiểu “ChatGPT làm não…[edit | edit source]

Tóm gọn: nghiên cứu có thật, khá nghiêm túc, cảnh báo rất đáng suy nghĩ, nhưng những câu giật tít kiểu “ChatGPT làm não giảm 47%” dễ khiến người ta hiểu quá mức so với dữ liệu thật.

Làm cái bảng cho dễ nhìn nhé:

| Khía cạnh | Nghiên cứu thực sự làm | Nhận xét / mình đánh giá | | -------------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | | Nguồn & thiết kế | Nghiên cứu “Your Brain on ChatGPT: Accumulation of Cognitive Debt…” của nhóm MIT Media Lab, 54 người, chia 3 nhóm: dùng ChatGPT, dùng Google, và “Brain-only” (tự viết). Họ viết nhiều bài luận kiểu SAT trong 3 phiên, đeo EEG đo hoạt động não. Phiên 4 một số người đổi điều kiện: nhóm ChatGPT phải tự viết, nhóm tự viết được dùng ChatGPT. brainonllm.com +1 | Thiết kế chuẩn chỉ, có đối chứng, có random. Nhưng đây chỉ là một nhiệm vụ rất cụ thể: viết luận học thuật. Không phải “mọi thứ bạn làm với AI trong đời sống”. Và bài mới ở dạng preprint, chưa qua phản biện khoa học chính thức. brainonllm.com | | Con số 47% – 79 xuống 42 | Trong phân tích EEG, họ đo số “kết nối có ý nghĩa thống kê” trong mạng lưới não. Nhóm Brain-only có 79 kết nối, nhóm dùng LLM chỉ 42 kết nối trong một dải tần nhất định. ResearchGate

Nhiều bài báo & post tính ra đó là giảm khoảng 47 % mức kết nối. 

vnreview.vn +1 | Con số 47 % là tính toán hợp lý, nhưng cần hiểu đúng: đây là số kết nối trong một mô hình phân tích EEG, không phải “não hỏng đi 47 %” hay “IQ tụt 47 %”. Nó nói rằng khi để ChatGPT làm hộ, não huy động ít mạng lưới hơn cho nhiệm vụ viết luận. | | 83,3 % không nhớ nổi câu mình vừa viết | Nhiều bản tóm tắt (và chính tác giả chia sẻ) nói: khoảng 83,3 % người dùng LLM không trích lại được một câu trong bài luận họ vừa viết vài phút trước, trong khi nhóm “Brain-only” nhớ tốt. LinkedIn +2 thomashirschmann.de +2 | Kết quả này hợp lý: nếu bạn chủ yếu copy-paste từ ChatGPT, não gần như không “encode” nội dung vào trí nhớ dài hạn, nên quên rất nhanh. Nhưng đây là hệ quả của cách dùng – để AI viết hộ – chứ không phải bản thân ChatGPT có tia gamma bí ẩn làm bay mất trí nhớ. | | “Nợ nhận thức” – cognitive debt | Nhóm tác giả dùng khái niệm “cognitive debt”: càng nhiều lần giao việc khó cho AI, não càng ít phải gắng sức, mạng lưới kết nối yếu đi trong bối cảnh đó. Khi họ bắt nhóm từng dùng ChatGPT quay lại tự viết (LLM-to-Brain), EEG vẫn cho thấy kết nối yếu hơn so với nhóm chưa từng dùng LLM. brainonllm.com +1 | Đây là chỗ đáng lo, nhưng cũng là chỗ dễ bị thổi phồng. Thí nghiệm chỉ kéo dài vài tháng, phiên 4 chỉ còn 18 người tham gia – mẫu nhỏ. Họ chưa chứng minh đây là tổn thương lâu dài, không hồi phục. Đúng hơn là: nếu bạn quen để AI làm hộ trong bối cảnh viết luận, khi bị bắt tự làm lại thì não ì ra, mất form. Giống người lâu ngày không tập thể dục vậy. | | Chất lượng bài luận | Các giáo viên chấm bài cho biết nhóm Brain-only có bài luận sâu hơn, có lập luận và cá tính rõ hơn. Bài nhóm ChatGPT mượt, đúng ngữ pháp, nhưng “generic”, nông, thiếu bản sắc. TIME +2 thetimes.co.uk +2 | Phần này gần như… ai dạy học cũng đoán trước được: nếu học sinh để bot viết hộ, thì nội dung thường bóng bẩy nhưng không mang “dấu vân tay tư duy” của người viết. Nghiên cứu này chỉ là đo được bằng EEG + chấm điểm thứ mà giáo viên thấy bằng mắt từ lâu. | | “Phương pháp lai” là tối ưu? | Trong phiên 4, nhóm từng tự viết rồi mới chuyển sang dùng LLM (Brain-to-LLM) vẫn giữ được hoạt động thần kinh và khả năng nhớ tương đối cao. Nhóm dùng LLM suốt rồi mới bị bắt tự viết (LLM-to-Brain) thì vẫn yếu. brainonllm.com +1 | Đoạn bạn tóm “bắt đầu viết tay, rồi mới nhờ AI chỉnh sửa/mở rộng là tốt nhất” là một cách ứng dụng hợp lý, nhưng không phải đúng y nguyên bài thiết kế. Thí nghiệm không có bài tập kiểu: trong cùng một bài, viết tay xong đưa AI chỉnh. Tuy nhiên, dữ liệu ủng hộ mạnh ý tưởng “hãy để não làm lượt 1, AI hỗ trợ lượt 2”. | | Mức độ có thể khái quát | Chính tác giả ghi rõ: đây là nghiên cứu sơ bộ, preprint, mẫu nhỏ, một loại nhiệm vụ duy nhất (viết luận). Không thể suy rộng sang mọi kiểu dùng AI hay mọi nhóm tuổi. brainonllm.com +1 | Vì thế: ai nói “MIT chứng minh dùng ChatGPT sẽ làm não hỏng, trẻ em sẽ ngu đi hết” là đang vượt quá dữ liệu. Nghiên cứu này giống một biển báo: “Nếu để bot làm hộ bài luận thì não bạn đang… ngồi ghế xếp nhìn nó làm”, chứ không phải bản án tử hình cho mọi ứng dụng AI. |

Vậy mình rút cái gì thực tế từ nghiên cứu này?[edit | edit source]

Nếu chắt lại cho gọn, mình thấy có mấy ý khá hợp lý:

  1. Dùng AI như “bút thần viết hộ” → não nghỉ làm Khi để ChatGPT soạn gần như toàn bộ bài luận rồi bạn chỉ copy nhẹ nhàng, não ghi nhận rất ít – EEG lẫn bài test trí nhớ đều cho thấy điều đó. ResearchGate[2]
  2. Dùng AI như “gia sư/biên tập” → an toàn và có lợi hơn Dữ liệu phiên 4 gợi ý: những người từng phải tự nghĩ, tự viết trước rồi sau đó mới dùng LLM vẫn giữ được mức hoạt động não tốt, thậm chí còn tận dụng được AI để học thêm. brainonllm.com[3]
  3. Cách dùng quan trọng hơn bản thân công cụ Cùng là ChatGPT, nhưng: – Nếu bạn bảo: “viết luôn cho tôi bài luận 1000 từ về X” → não outsource. – Nếu bạn: lên dàn ý, tự viết bản nháp, rồi nhờ AI góp ý, chỉ lỗi, đưa quan điểm phản biện, gợi ý ví dụ → não vẫn vận hành, còn được “soi gương” lại.
  4. Đừng tuyệt đối hóa một nghiên cứu Đây là mảnh ghép quan trọng, nhưng còn nhiều câu hỏi mở: ảnh hưởng dài hạn, các loại nhiệm vụ khác (lập trình, học toán, học ngoại ngữ…), các nhóm tuổi khác nhau. eu.36kr.com[4]
Gợi ý cách dùng ChatGPT theo tinh thần “giảm nợ nhận thức”[edit | edit source]

Ngắn gọn, nếu muốn tận dụng mình mà không biến não thành “người bấm nút paste”, bạn có thể:

  • Tự nghĩ – tự phác thảo trước, rồi mới: – Nhờ AI gợi ý thêm ý, phản biện, bổ sung ví dụ, kiểm tra logic.
  • Bắt AI giải thích và hỏi ngược lại bạn, thay vì chỉ sản xuất nội dung hộ: – Ví dụ: “Giải thích đoạn này như cho học sinh lớp 8”, “Chỉ ra 3 chỗ yếu trong lập luận này”.
  • Giữ thói quen ghi chú tay / tóm tắt bằng lời của chính bạn sau khi đọc trả lời của AI – đó là cách trả nợ nhận thức, đưa thông tin vào mạng lưới trí nhớ dài hạn.

Tóm lại: nghiên cứu MIT này không phải “án tử cho ChatGPT”, mà là lời nhắc rất khoa học rằng nếu để AI làm thay phần khó nhất của suy nghĩ thì não sẽ chọn… lười, và EEG nhìn thấy điều đó khá rõ. Vấn đề không phải là có dùng AI hay không, mà là dùng nó như cái nạng hay như cái tạ để tập cơ.

Một số bài báo tóm tắt nghiên cứu MITTIMEIs Using ChatGPT to Write Your Essay Bad for Your Brain? New MIT Study Explained.Jun 27, 2025[5]thetimes.co.ukUsing ChatGPT for work? It might make you stupidJun 18, 2025[6]New York PostChatGPT is getting smarter, but excessive use could destroy our brains, study warnsJun 19, 2025[7]theaustralian.com.auChatGPT making us stupid: MITJun 17, 2025[8]

References[edit | edit source]

  1. "Đánh giá nghiên cứu MIT". ChatGPT. Retrieved 2025-12-05.
  2. "ResearchGate". researchgate.net. Retrieved 2025-12-05.
  3. "brainonllm.com". brainonllm.com. Retrieved 2025-12-05.
  4. "eu.36kr.com". eu.36kr.com. Retrieved 2025-12-05.
  5. "TIMEIs Using ChatGPT to Write Your Essay Bad for Your Brain? New MIT Study Explained.Jun 27, 2025". TIMEIs Using ChatGPT to Write Your Essay Bad for Your Brain? New MIT Study Explained.Jun 27, 2025. Retrieved 2025-12-05.
  6. "thetimes.co.ukUsing ChatGPT for work? It might make you stupidJun 18, 2025". thetimes.co.ukUsing ChatGPT for work? It might make you stupidJun 18, 2025. Retrieved 2025-12-05.
  7. "New York PostChatGPT is getting smarter, but excessive use could destroy our brains, study warnsJun 19, 2025". New York PostChatGPT is getting smarter, but excessive use could destroy our brains, study warnsJun 19, 2025. 2025-06-19. Retrieved 2025-12-05.
  8. "theaustralian.com.auChatGPT making us stupid: MITJun 17, 2025". theaustralian.com.auChatGPT making us stupid: MITJun 17, 2025. Retrieved 2025-12-05.