Openai/68e3b32a-c2b0-8002-a767-9f7f893c720b: Difference between revisions

Line 2:

''This conversation was exported from ChatGPT''<ref>{{cite web|title=Przykłady deprywacji snu|url=https://chatgpt.com/share/68e3b32a-c2b0-8002-a767-9f7f893c720b|publisher=ChatGPT|access-date=2025-11-13}}</ref>

''This conversation was exported from ChatGPT''<ref>{{cite web|title=Przykłady deprywacji snu|url=https://chatgpt.com/share/68e3b32a-c2b0-8002-a767-9f7f893c720b|publisher=ChatGPT|access-date=2025-11-17}}</ref>

== gpt-5-t-mini ==

Line 11:

Świetne, ważny temat — poniżej zebrałem konkretne przykłady i wiarygodne źródła (głównie ECHR i organy ONZ), w których deprywacja snu została rozważana/zakwalifikowana jako tortura albo jako zabronione okrutne/ nieludzkie traktowanie. Dla każdego przykładu podaję krótkie wyjaśnienie i link źródłowy (międzynarodowe organy lub oficjalne dokumenty).

=== 1. „Ireland v. the United Kingdom” — „the five techniques” (sprawa przed Komisją i potem ECHR, lata 1970–1978) - Kontekst: tzw. five techniques (hooding, długotrwałe stanie w pozycji stresowej, ciągły hałas, pozbawienie snu, ograniczenie pożywienia/napojów) stosowane wobec internowanych w Irlandii Płn. w 1971. - Co ustalono: Europejska Komisja Praw Człowieka (1976) uznała zastosowanie tych metod za torturę, natomiast Europejski Trybunał Praw Człowieka (Grand Chamber, 1978) w wyroku Ireland v. UK uznał, że metody te stanowiły „nieludzkie i poniżające traktowanie” (inhuman and degrading treatment), lecz nie osiągnęły progu „tortury” według ówczesnej wykładni ECHR. Sprawa jest jednak punktem odniesienia i przedmiotem późniejszych analiz (rząd Irlandii wnosił o rewizję po ujawnieniach dokumentów; w 2018 ECHR odmówił rewizji). - Źródła (oficjalne): ECHR (HUDOC) — orzeczenie + uwagi o ustaleniach Komisji. hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-13}}</ref> ===

=== 1. „Ireland v. the United Kingdom” — „the five techniques” (sprawa przed Komisją i potem ECHR, lata 1970–1978) - Kontekst: tzw. five techniques (hooding, długotrwałe stanie w pozycji stresowej, ciągły hałas, pozbawienie snu, ograniczenie pożywienia/napojów) stosowane wobec internowanych w Irlandii Płn. w 1971. - Co ustalono: Europejska Komisja Praw Człowieka (1976) uznała zastosowanie tych metod za torturę, natomiast Europejski Trybunał Praw Człowieka (Grand Chamber, 1978) w wyroku Ireland v. UK uznał, że metody te stanowiły „nieludzkie i poniżające traktowanie” (inhuman and degrading treatment), lecz nie osiągnęły progu „tortury” według ówczesnej wykładni ECHR. Sprawa jest jednak punktem odniesienia i przedmiotem późniejszych analiz (rząd Irlandii wnosił o rewizję po ujawnieniach dokumentów; w 2018 ECHR odmówił rewizji). - Źródła (oficjalne): ECHR (HUDOC) — orzeczenie + uwagi o ustaleniach Komisji. hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-17}}</ref> ===

# Decyzje/stanowiska organów ONZ i eksperckich (Special Rapporteur / Committee Against Torture / HRC) — potępienia deprywacji snu - Wiele raportów i opinii ekspertów ONZ (Specjalny Sprawozdawca ds. tortur, Komitet przeciwko torturowi — CAT, raporty Rady Praw Człowieka) wyraźnie wskazuje, że systematyczna, długotrwała deprywacja snu (szczególnie jako metoda wymuszania zeznań/„rozbijania” osoby) może spełniać przesłanki tortury lub co najmniej okrutnego/nieludzkiego traktowania, w zależności od natężenia, czasu trwania i kontekstu. Przykłady: raporty Rady Praw Człowieka omawiające psychologiczną torturę oraz dokumenty Specjalnego Sprawozdawcy. - Źródła (oficjalne ONZ): raport A/HRC/43/49 i strona mandatu Specjalnego Sprawozdawcy ds. tortur. docs.un.org<ref>{{cite web|title=docs.un.org|url=https://docs.un.org/en/A/HRC/43/49|publisher=docs.un.org|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Decyzje/stanowiska organów ONZ i eksperckich (Special Rapporteur / Committee Against Torture / HRC) — potępienia deprywacji snu - Wiele raportów i opinii ekspertów ONZ (Specjalny Sprawozdawca ds. tortur, Komitet przeciwko torturowi — CAT, raporty Rady Praw Człowieka) wyraźnie wskazuje, że systematyczna, długotrwała deprywacja snu (szczególnie jako metoda wymuszania zeznań/„rozbijania” osoby) może spełniać przesłanki tortury lub co najmniej okrutnego/nieludzkiego traktowania, w zależności od natężenia, czasu trwania i kontekstu. Przykłady: raporty Rady Praw Człowieka omawiające psychologiczną torturę oraz dokumenty Specjalnego Sprawozdawcy. - Źródła (oficjalne ONZ): raport A/HRC/43/49 i strona mandatu Specjalnego Sprawozdawcy ds. tortur. docs.un.org<ref>{{cite web|title=docs.un.org|url=https://docs.un.org/en/A/HRC/43/49|publisher=docs.un.org|access-date=2025-11-17}}</ref>

# Wystąpienia Komitetu przeciwko torturom (CAT) i jego obserwacje dotyczące USA (Guantanamo, Bagram itp.) - Komitet i inne mechanizmy ONZ krytykowały praktyki USA (okres post-9/11), w tym sensoryczną i snu-deprywację, jako techniki, które w konkretnych warunkach stanowiły torturę/CICT i wezwały do ich zakazu i śledztw. (Zob. też publiczne raporty i analizy organizacji praw człowieka, które przekazują dowody o stosowaniu deprywacji snu przez służby). - Przykładowe omówienie w mediach/raportach ONZ i podsumowanie CAT. Just Security<ref>{{cite web|title=Just Security|url=https://www.justsecurity.org/17837/un-committee-torture-concluding-observations-united-states/|publisher=Just Security|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Wystąpienia Komitetu przeciwko torturom (CAT) i jego obserwacje dotyczące USA (Guantanamo, Bagram itp.) - Komitet i inne mechanizmy ONZ krytykowały praktyki USA (okres post-9/11), w tym sensoryczną i snu-deprywację, jako techniki, które w konkretnych warunkach stanowiły torturę/CICT i wezwały do ich zakazu i śledztw. (Zob. też publiczne raporty i analizy organizacji praw człowieka, które przekazują dowody o stosowaniu deprywacji snu przez służby). - Przykładowe omówienie w mediach/raportach ONZ i podsumowanie CAT. Just Security<ref>{{cite web|title=Just Security|url=https://www.justsecurity.org/17837/un-committee-torture-concluding-observations-united-states/|publisher=Just Security|access-date=2025-11-17}}</ref>

# Orzecznictwo krajowe i sprawy następcze — przykład Zjedn. Królestwo (próby rewizji, sprawy „Hooded Men”, orzeczenia krajowe najwyższych sądów) - Chociaż ECHR w 1978 formalnie nie zakwalifikował „five techniques” jako tortury, późniejsze kroki (m.in. dążenia do rewizji, sprawy przed sądami krajowymi, debata publiczna, badania śledcze) doprowadziły do ponownej oceny i uznania, że te praktyki były wyjątkowo brutalne; w ostatnich latach kwestia była badana przez brytyjskie sądy wyższej instancji i stała się podstawą twierdzeń, że państwo dopuściło się autoryzacji torturowania internowanych. Zobacz orzeczenia / dokumenty Sądu Najwyższego UK (sprawy związane z dochodzeniami w sprawie „hooded men”). Верховный суд Соединенного Королевства<ref>{{cite web|title=Верховный суд Соединенного Королевства|url=https://supremecourt.uk/uploads/uksc_2020_0019_judgment_4c858a008e.pdf|publisher=Верховный суд Соединенного Королевства|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Orzecznictwo krajowe i sprawy następcze — przykład Zjedn. Królestwo (próby rewizji, sprawy „Hooded Men”, orzeczenia krajowe najwyższych sądów) - Chociaż ECHR w 1978 formalnie nie zakwalifikował „five techniques” jako tortury, późniejsze kroki (m.in. dążenia do rewizji, sprawy przed sądami krajowymi, debata publiczna, badania śledcze) doprowadziły do ponownej oceny i uznania, że te praktyki były wyjątkowo brutalne; w ostatnich latach kwestia była badana przez brytyjskie sądy wyższej instancji i stała się podstawą twierdzeń, że państwo dopuściło się autoryzacji torturowania internowanych. Zobacz orzeczenia / dokumenty Sądu Najwyższego UK (sprawy związane z dochodzeniami w sprawie „hooded men”). Верховный суд Соединенного Королевства<ref>{{cite web|title=Верховный суд Соединенного Королевства|url=https://supremecourt.uk/uploads/uksc_2020_0019_judgment_4c858a008e.pdf|publisher=Верховный суд Соединенного Королевства|access-date=2025-11-17}}</ref>

# Analizy medyczno-prawne i protokoły (Istanbul Protocol, opracowania medyczne, organizacje zajmujące się torturą) - Międzynarodowe protokoły medyczno-forensyczne i organizacje (np. REDRESS, DIGNITY, publikacje medyczne) uznają, że deprywacja snu ma skutki somatyczne i psychiczne, które w ocenie sądów i organów praw człowieka mogą osiągnąć poziom tortury, szczególnie gdy jest stosowana intencjonalnie, systematycznie i z zamiarem złamania osoby. Istanbul Protocol jest standardem dokumentacyjnym przy ocenianiu takich przypadków. Dignitate<ref>{{cite web|title=Dignitate|url=https://dignity.dk/app/uploads/sleep-deprivation-factsheet-english.pdf|publisher=dignity.dk|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Analizy medyczno-prawne i protokoły (Istanbul Protocol, opracowania medyczne, organizacje zajmujące się torturą) - Międzynarodowe protokoły medyczno-forensyczne i organizacje (np. REDRESS, DIGNITY, publikacje medyczne) uznają, że deprywacja snu ma skutki somatyczne i psychiczne, które w ocenie sądów i organów praw człowieka mogą osiągnąć poziom tortury, szczególnie gdy jest stosowana intencjonalnie, systematycznie i z zamiarem złamania osoby. Istanbul Protocol jest standardem dokumentacyjnym przy ocenianiu takich przypadków. Dignitate<ref>{{cite web|title=Dignitate|url=https://dignity.dk/app/uploads/sleep-deprivation-factsheet-english.pdf|publisher=dignity.dk|access-date=2025-11-17}}</ref>

==== Na podstawie orzecznictwa i stanowisk międzynarodowych: deprywacja snu bywa torturą, gdy spełnione są łącznie następujące elementy: ====

Line 21:

* ma duże natężenie i/lub jest długotrwała,

* wywołuje poważne cierpienie fizyczne lub psychiczne, lub ma na celu „zniszczenie” osobowości lub zdolności oporu osoby,

* występuje w kontekście innych środków nasilających szkodę (np. sensoryczne nękanie, przemoc, izolacja). (ECHR i organy ONZ oceniają każdą sytuację indywidualnie; stąd w niektórych sprawach podobne metody zostały zaklasyfikowane jako „inhuman and degrading”, a niekiedy jako „torture”.) hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-13}}</ref>

* występuje w kontekście innych środków nasilających szkodę (np. sensoryczne nękanie, przemoc, izolacja). (ECHR i organy ONZ oceniają każdą sytuację indywidualnie; stąd w niektórych sprawach podobne metody zostały zaklasyfikowane jako „inhuman and degrading”, a niekiedy jako „torture”.) hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-17}}</ref>

==== - przygotować skrót tabelaryczny (case / rok / organ / kwalifikacja / krótkie uzasadnienie) z bezpośrednimi odnośnikami do orzeczeń (ECHR HUDOC, dokumenty CAT, raporty SR), ====

Line 50:

| | | | | |

===== - Międzynarodowe trybunały i organy (ECHR, IACtHR, ICTY, ONZ-CAT, Specjalny Sprawozdawca) uznają że deprywacja snu może stanowić torturę lub ciężkie nieludzkie traktowanie — zależy od intensywności, czasu trwania, celu i skutków. hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-13}}</ref> =====

===== - Międzynarodowe trybunały i organy (ECHR, IACtHR, ICTY, ONZ-CAT, Specjalny Sprawozdawca) uznają że deprywacja snu może stanowić torturę lub ciężkie nieludzkie traktowanie — zależy od intensywności, czasu trwania, celu i skutków. hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-17}}</ref> =====

* Orzecznictwo krajowe jest mieszane — przykłady amerykańskie pokazują zarówno dopuszczenie roszczeń (LeMaire, Vance), jak i ich odrzucenie (Huertas, proceduralne przeszkody w sprawach Guantánamo). Justia Law<ref>{{cite web|title=Justia Law|url=https://law.justia.com/cases/federal/appellate-courts/F3/12/1444/528315/|publisher=Justia Law|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Orzecznictwo krajowe jest mieszane — przykłady amerykańskie pokazują zarówno dopuszczenie roszczeń (LeMaire, Vance), jak i ich odrzucenie (Huertas, proceduralne przeszkody w sprawach Guantánamo). Justia Law<ref>{{cite web|title=Justia Law|url=https://law.justia.com/cases/federal/appellate-courts/F3/12/1444/528315/|publisher=Justia Law|access-date=2025-11-17}}</ref>

* Praktyczne narzędzia dowodowe: Istanbul Protocol oraz protokoły DIGNITY/REDRESS/PCATI do dokumentowania deprywacji snu — istotne przy dowodzeniu elementu „severe suffering” i intencji. Dignitate<ref>{{cite web|title=Dignitate|url=https://dignity.dk/app/uploads/Three-protocols-for-the-medico-legal-documentation-of-psychological-torture.pdf|publisher=dignity.dk|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Praktyczne narzędzia dowodowe: Istanbul Protocol oraz protokoły DIGNITY/REDRESS/PCATI do dokumentowania deprywacji snu — istotne przy dowodzeniu elementu „severe suffering” i intencji. Dignitate<ref>{{cite web|title=Dignitate|url=https://dignity.dk/app/uploads/Three-protocols-for-the-medico-legal-documentation-of-psychological-torture.pdf|publisher=dignity.dk|access-date=2025-11-17}}</ref>

Jeżeli chcesz, mogę teraz:

Line 66:

=== Assistant: Zrobiłem to — przygotowałem rozszerzoną tabelę z linkami i zapisałem ją jako plik CSV oraz Excel. ===

Zrobiłem to — przygotowałem rozszerzoną tabelę (z linkami) i zapisałem ją jako plik CSV oraz Excel. Możesz je pobrać tutaj:

* Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv<ref>{{cite web|title=Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv|url=https://chatgpt.com/share/Pobierz%20CSV%20%E2%80%94%20sleep_deprivation_cases.csv|publisher=Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv<ref>{{cite web|title=Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv|url=https://chatgpt.com/share/Pobierz%20CSV%20%E2%80%94%20sleep_deprivation_cases.csv|publisher=Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv|access-date=2025-11-17}}</ref>

* Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx<ref>{{cite web|title=Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx|url=https://chatgpt.com/share/Pobierz%20Excel%20%E2%80%94%20sleep_deprivation_cases.xlsx|publisher=Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx<ref>{{cite web|title=Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx|url=https://chatgpt.com/share/Pobierz%20Excel%20%E2%80%94%20sleep_deprivation_cases.xlsx|publisher=Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx|access-date=2025-11-17}}</ref>

Kilka uwag krótkich i istotnych:

Line 92:

Dodatkowe uwagi praktyczne (krótkie):

* Izrael i Kanada to przykład krajów, których najwyższe sądy (HCJ i SCC) wprost odniosły się do stosowania deprywacji snu w kontekście „interrogation methods” i uznały ją za istotny czynnik przy ocenianiu naruszeń praw; w Izraelu HCJ szczegółowo rozważał dopuszczalność technik, w Kanadzie SCC ocenił udział urzędników w przesłuchaniach przeprowadzonych przy zaistnieniu deprywacji snu. Cardozo Israeli Supreme Court Project<ref>{{cite web|title=Cardozo Israeli Supreme Court Project|url=https://versa.cardozo.yu.edu/sites/default/files/upload/opinions/Public%20Committee%20Against%20Torture%20in%20Israel%20v.%20Government%20of%20Israel%281%29_0.pdf|publisher=Cardozo Israeli Supreme Court Project|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Izrael i Kanada to przykład krajów, których najwyższe sądy (HCJ i SCC) wprost odniosły się do stosowania deprywacji snu w kontekście „interrogation methods” i uznały ją za istotny czynnik przy ocenianiu naruszeń praw; w Izraelu HCJ szczegółowo rozważał dopuszczalność technik, w Kanadzie SCC ocenił udział urzędników w przesłuchaniach przeprowadzonych przy zaistnieniu deprywacji snu. Cardozo Israeli Supreme Court Project<ref>{{cite web|title=Cardozo Israeli Supreme Court Project|url=https://versa.cardozo.yu.edu/sites/default/files/upload/opinions/Public%20Committee%20Against%20Torture%20in%20Israel%20v.%20Government%20of%20Israel%281%29_0.pdf|publisher=Cardozo Israeli Supreme Court Project|access-date=2025-11-17}}</ref>

* Indie i Hiszpania — najwyższe trybunały konstytucyjne/ochrony praw publicznych potwierdziły, że prawo do snu lub prawo do spokoju nocnego mieści się w szerszych gwarancjach konstytucyjnych (prawo do życia/godności/ochrony zdrowia / prywatności), co ułatwia argumentowanie, że celowe uniemożliwianie snu przez państwo może stanowić naruszenie konstytucyjne. wbja.nic.in<ref>{{cite web|title=wbja.nic.in|url=https://wbja.nic.in/wbja_adm/files/Right%20of%20privacy%20and%20the%20right%20to%20sleep%20have%20always%20been%20trated%20to%20be%20a%20fundamental%20right%20like%20a%20right%20to.pdf|publisher=wbja.nic.in|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Indie i Hiszpania — najwyższe trybunały konstytucyjne/ochrony praw publicznych potwierdziły, że prawo do snu lub prawo do spokoju nocnego mieści się w szerszych gwarancjach konstytucyjnych (prawo do życia/godności/ochrony zdrowia / prywatności), co ułatwia argumentowanie, że celowe uniemożliwianie snu przez państwo może stanowić naruszenie konstytucyjne. wbja.nic.in<ref>{{cite web|title=wbja.nic.in|url=https://wbja.nic.in/wbja_adm/files/Right%20of%20privacy%20and%20the%20right%20to%20sleep%20have%20always%20been%20trated%20to%20be%20a%20fundamental%20right%20like%20a%20right%20to.pdf|publisher=wbja.nic.in|access-date=2025-11-17}}</ref>

* W wielu państwach (w tym w USA) orzecznictwo najwyższych sądów nie zawsze odnosi się bezpośrednio do tortury przez deprywację snu — są natomiast istotne wyroki apelacyjne i liniowe (np. 9th Cir., 3rd Cir., a także wiele decyzji ECHR/ONZ), które wskazują, że długotrwała, celowa deprywacja snu w określonych warunkach może osiągnąć próg ciężkiego cierpienia. (Jeśli chcesz, mogę te apelacyjne/ federalne wyroki zebrać osobno.) Bundesverwaltungsgericht<ref>{{cite web|title=Bundesverwaltungsgericht|url=https://www.bverwg.de/190707B5B84.06.0|publisher=bverwg.de|access-date=2025-11-13}}</ref>

* W wielu państwach (w tym w USA) orzecznictwo najwyższych sądów nie zawsze odnosi się bezpośrednio do tortury przez deprywację snu — są natomiast istotne wyroki apelacyjne i liniowe (np. 9th Cir., 3rd Cir., a także wiele decyzji ECHR/ONZ), które wskazują, że długotrwała, celowa deprywacja snu w określonych warunkach może osiągnąć próg ciężkiego cierpienia. (Jeśli chcesz, mogę te apelacyjne/ federalne wyroki zebrać osobno.) Bundesverwaltungsgericht<ref>{{cite web|title=Bundesverwaltungsgericht|url=https://www.bverwg.de/190707B5B84.06.0|publisher=bverwg.de|access-date=2025-11-17}}</ref>

Chcesz, żebym teraz:

Line 120:

Źródła i przykłady materiałów, na które się powołuję (wybór):

* Zestaw orzeczeń i ekstraktów Corte Constitucional (Colombia) — wzmianki o privación del sueño w kontekście definicji tortury. Rama Judicial<ref>{{cite web|title=Rama Judicial|url=https://www.ramajudicial.gov.co/documents/6342228/0/EXTRACTOS%2BVOLUMEN%2B4-JUSTICIA%2BY%2BPAZ%2BBOGOT%C3%81.pdf/ba39380c-ca92-41ff-a642-2ed899b03a35|publisher=Rama Judicial|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Zestaw orzeczeń i ekstraktów Corte Constitucional (Colombia) — wzmianki o privación del sueño w kontekście definicji tortury. Rama Judicial<ref>{{cite web|title=Rama Judicial|url=https://www.ramajudicial.gov.co/documents/6342228/0/EXTRACTOS%2BVOLUMEN%2B4-JUSTICIA%2BY%2BPAZ%2BBOGOT%C3%81.pdf/ba39380c-ca92-41ff-a642-2ed899b03a35|publisher=Rama Judicial|access-date=2025-11-17}}</ref>

* Orzecznictwo i repertoria SCJN (Meksyk) — amparos / sprawy w których konfessje uzyskane po torturach (w tym opisach deprywacji snu) skutkowały uchyleniem dowodów lub zarządzeniami uwolnienia. Infolej<ref>{{cite web|title=Infolej|url=https://infolej.congresojal.gob.mx/documentos/estados/R_155369.pdf|publisher=infolej.congresojal.gob.mx|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Orzecznictwo i repertoria SCJN (Meksyk) — amparos / sprawy w których konfessje uzyskane po torturach (w tym opisach deprywacji snu) skutkowały uchyleniem dowodów lub zarządzeniami uwolnienia. Infolej<ref>{{cite web|title=Infolej|url=https://infolej.congresojal.gob.mx/documentos/estados/R_155369.pdf|publisher=infolej.congresojal.gob.mx|access-date=2025-11-17}}</ref>

* Wyroki i komunikaty CSJN / Cámara de Casación (Argentyna) — potwierdzone sprawy karnoprocesowe z ustaleniami dotyczącymi tortur i deprywacji snu. Csjn<ref>{{cite web|title=Csjn|url=https://www.csjn.gov.ar/archivo-cij/nota-34865-La-C-mara-Federal-de-Casaci-n-Penal-confirm--condenas-a-agentes-del-Servicio-Penitenciario-por-torturas-en-Ezeiza-a-dos-v-ctimas-menores-de-edad-.html|publisher=csjn.gov.ar|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Wyroki i komunikaty CSJN / Cámara de Casación (Argentyna) — potwierdzone sprawy karnoprocesowe z ustaleniami dotyczącymi tortur i deprywacji snu. Csjn<ref>{{cite web|title=Csjn|url=https://www.csjn.gov.ar/archivo-cij/nota-34865-La-C-mara-Federal-de-Casaci-n-Penal-confirm--condenas-a-agentes-del-Servicio-Penitenciario-por-torturas-en-Ezeiza-a-dos-v-ctimas-menores-de-edad-.html|publisher=csjn.gov.ar|access-date=2025-11-17}}</ref>

* Orzecznictwo federalne w Brazylii (TRF) i odwołania do precedensów STF w sprawach, gdzie w ustaleniach faktycznych pojawia się privação do sono. JusBrasil<ref>{{cite web|title=JusBrasil|url=https://www.jusbrasil.com.br/jurisprudencia/trf-4/905390067/inteiro-teor-905390299|publisher=jusbrasil.com.br|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Orzecznictwo federalne w Brazylii (TRF) i odwołania do precedensów STF w sprawach, gdzie w ustaleniach faktycznych pojawia się privação do sono. JusBrasil<ref>{{cite web|title=JusBrasil|url=https://www.jusbrasil.com.br/jurisprudencia/trf-4/905390067/inteiro-teor-905390299|publisher=jusbrasil.com.br|access-date=2025-11-17}}</ref>

* Inter-American Court — Maritza Urrutia v. Guatemala (2003) — jasne rozpoznanie deprywacji snu jako elementu tortury psychologicznej. CIDH<ref>{{cite web|title=CIDH|url=https://www.corteidh.or.cr/docs/casos/articulos/seriec_103_esp.pdf|publisher=corteidh.or.cr|access-date=2025-11-13}}</ref>

* Inter-American Court — Maritza Urrutia v. Guatemala (2003) — jasne rozpoznanie deprywacji snu jako elementu tortury psychologicznej. CIDH<ref>{{cite web|title=CIDH|url=https://www.corteidh.or.cr/docs/casos/articulos/seriec_103_esp.pdf|publisher=corteidh.or.cr|access-date=2025-11-17}}</ref>

Jeżeli chcesz, mogę teraz (wybierz jedną z opcji i zrobię to od razu):

Line 143:

=== Wyniki (wybrane orzeczenia / decyzje najwyższych organów) ===

# Niemcy — Bundesverfassungsgericht (Federalny Trybunał Konstytucyjny) - Przykład / dokument: wybrane komunikaty i orzeczenia, w których BVerfG omawia przypadki przymusów i odnosi się do relacji o „Schlafentzug” (np. 2 BvR 718/08; też komunikaty z 2015). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: BVerfG rozważał prawa obrońców/więźniów w kontekście przymusów i wskazywał, że przemoc (w tym opisane przypadki „Schlafentzug” w materiałach dowodowych) może mieć charakter naruszenia godności i wolności osobistej. W dokumentach parlamentarnych i analizach niemieckich pojawia się też explicit odniesienie, że deprywacja snu może stanowić metodę zakazaną przez prawo międzynarodowe. - Link / źródło: przykładowy materiał / PDF (BVerfG reference). bundesverfassungsgericht.de<ref>{{cite web|title=bundesverfassungsgericht.de|url=https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/DE/2009/05/rk20090513_2bvr071808.pdf?__blob=publicationFile&v=1|publisher=bundesverfassungsgericht.de|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Niemcy — Bundesverfassungsgericht (Federalny Trybunał Konstytucyjny) - Przykład / dokument: wybrane komunikaty i orzeczenia, w których BVerfG omawia przypadki przymusów i odnosi się do relacji o „Schlafentzug” (np. 2 BvR 718/08; też komunikaty z 2015). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: BVerfG rozważał prawa obrońców/więźniów w kontekście przymusów i wskazywał, że przemoc (w tym opisane przypadki „Schlafentzug” w materiałach dowodowych) może mieć charakter naruszenia godności i wolności osobistej. W dokumentach parlamentarnych i analizach niemieckich pojawia się też explicit odniesienie, że deprywacja snu może stanowić metodę zakazaną przez prawo międzynarodowe. - Link / źródło: przykładowy materiał / PDF (BVerfG reference). bundesverfassungsgericht.de<ref>{{cite web|title=bundesverfassungsgericht.de|url=https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/DE/2009/05/rk20090513_2bvr071808.pdf?__blob=publicationFile&v=1|publisher=bundesverfassungsgericht.de|access-date=2025-11-17}}</ref>

# Niemcy — Bundesgerichtshof (Federalny Sąd Kasacyjny, BGH) - Przykład / dokument: komunikat BGH potwierdzający wyrok okskoblenzki (Koblenz) ws. tortur w Syrii — BGH w 2024 potwierdzał ustalenia dot. ciężkich naruszeń, w tym praktyk torturowania więźniów. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: sprawy dotyczą zbrodni międzynarodowych i w ustaleniach pokazywano metody stosowane wobec więźniów (w literaturze często pojawia się lista metod, obejmująca deprywację snu obok innych okrutnych technik). BGH potwierdził, że takie praktyki mogą spełniać znamiona tortury. - Link / źródło (komunikat BGH): Bundesgerichtshof<ref>{{cite web|title=Bundesgerichtshof|url=https://www.bundesgerichtshof.de/SharedDocs/Pressemitteilungen/DE/2024/2024158.html|publisher=bundesgerichtshof.de|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Niemcy — Bundesgerichtshof (Federalny Sąd Kasacyjny, BGH) - Przykład / dokument: komunikat BGH potwierdzający wyrok okskoblenzki (Koblenz) ws. tortur w Syrii — BGH w 2024 potwierdzał ustalenia dot. ciężkich naruszeń, w tym praktyk torturowania więźniów. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: sprawy dotyczą zbrodni międzynarodowych i w ustaleniach pokazywano metody stosowane wobec więźniów (w literaturze często pojawia się lista metod, obejmująca deprywację snu obok innych okrutnych technik). BGH potwierdził, że takie praktyki mogą spełniać znamiona tortury. - Link / źródło (komunikat BGH): Bundesgerichtshof<ref>{{cite web|title=Bundesgerichtshof|url=https://www.bundesgerichtshof.de/SharedDocs/Pressemitteilungen/DE/2024/2024158.html|publisher=bundesgerichtshof.de|access-date=2025-11-17}}</ref>

# Francja — Cour de cassation (Sąd Kasacyjny) oraz sądy powszechne - Przykład / dokument: orzeczenia Cour de cassation i szeregu apelacji, w których pojawia się wyrażenie privatio(n) de sommeil — zarówno w sprawach karnych (jako element opisu tortur/znęcania), jak i w sprawach cywilnych (np. hałas/zakłócenie spokoju nocnego). Znajdują się też wyroki (i odwołania do nich) stwierdzające, że privation de sommeil może stanowić poważne obciążenie psychiczne i element inhuman/degrading treatment. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: Cour de cassation wielokrotnie uznawała w motywach, że deprywacja snu jest istotnym czynnikiem przy ocenie ciężaru doznanego uszczerbku; francuskie instytucje kontrolne (np. Contrôleur général des lieux de privation de liberté) wyraźnie kwalifikują przerywanie snu jako potencjalne traktowanie nieludzkie. - Linki / źródła (Legifrance + przykładowe decyzje): zob. wpisy Cour de cassation i związane materiały. Légifrance<ref>{{cite web|title=Légifrance|url=https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000006960042/|publisher=legifrance.gouv.fr|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Francja — Cour de cassation (Sąd Kasacyjny) oraz sądy powszechne - Przykład / dokument: orzeczenia Cour de cassation i szeregu apelacji, w których pojawia się wyrażenie privatio(n) de sommeil — zarówno w sprawach karnych (jako element opisu tortur/znęcania), jak i w sprawach cywilnych (np. hałas/zakłócenie spokoju nocnego). Znajdują się też wyroki (i odwołania do nich) stwierdzające, że privation de sommeil może stanowić poważne obciążenie psychiczne i element inhuman/degrading treatment. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: Cour de cassation wielokrotnie uznawała w motywach, że deprywacja snu jest istotnym czynnikiem przy ocenie ciężaru doznanego uszczerbku; francuskie instytucje kontrolne (np. Contrôleur général des lieux de privation de liberté) wyraźnie kwalifikują przerywanie snu jako potencjalne traktowanie nieludzkie. - Linki / źródła (Legifrance + przykładowe decyzje): zob. wpisy Cour de cassation i związane materiały. Légifrance<ref>{{cite web|title=Légifrance|url=https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000006960042/|publisher=legifrance.gouv.fr|access-date=2025-11-17}}</ref>

# Francja — Conseil constitutionnel (Trybunał Konstytucyjny) - Przykład / dokument: decyzje dotyczące dopuszczalności środków pozawykonawczych/ograniczeń wolności; choć Conseil nie orzekał typowo o „torturze przez deprywację snu”, to jego orzecznictwo o retencji i warunkach pozbawienia wolności odnosi się do konieczności poszanowania godności i praw, które obejmują ochronę przed ciężkim znęcaniem (kontekst: przemiany prawne i kontrole procedur). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: rozumienie praw konstytucyjnych do godności i wolności oznacza, że praktyki prowadzące do przewlekłego pozbawienia snu u osób w detencji są problematyczne konstytucyjnie. - Link: decyzja n°2003-484 DC (jako przykład QPC i rozważań o ograniczeniach wolności). Конституционный совет<ref>{{cite web|title=Конституционный совет|url=https://www.conseil-constitutionnel.fr/les-decisions/decision-n-2003-484-dc-du-20-novembre-2003-saisine-par-60-deputes|publisher=Конституционный совет|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Francja — Conseil constitutionnel (Trybunał Konstytucyjny) - Przykład / dokument: decyzje dotyczące dopuszczalności środków pozawykonawczych/ograniczeń wolności; choć Conseil nie orzekał typowo o „torturze przez deprywację snu”, to jego orzecznictwo o retencji i warunkach pozbawienia wolności odnosi się do konieczności poszanowania godności i praw, które obejmują ochronę przed ciężkim znęcaniem (kontekst: przemiany prawne i kontrole procedur). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: rozumienie praw konstytucyjnych do godności i wolności oznacza, że praktyki prowadzące do przewlekłego pozbawienia snu u osób w detencji są problematyczne konstytucyjnie. - Link: decyzja n°2003-484 DC (jako przykład QPC i rozważań o ograniczeniach wolności). Конституционный совет<ref>{{cite web|title=Конституционный совет|url=https://www.conseil-constitutionnel.fr/les-decisions/decision-n-2003-484-dc-du-20-novembre-2003-saisine-par-60-deputes|publisher=Конституционный совет|access-date=2025-11-17}}</ref>

# Hiszpania — Tribunal Constitucional (Trybunał Konstytucyjny) / Tribunal Supremo - Przykład / dokument: Tribunal Constitucional (Pleno, sent. 150/2011) i orzecznictwo Suprema dotyczące ochrony nocnego spokoju i skutków nadmiernego hałasu; hiszpańskie najwyższe sądy uznają, że naruszenia powodujące utrudnienia snu mogą naruszać prawa konstytucyjne lub skutkować odpowiedzialnością karną/cywilną (np. w kontekście przestępstw przeciwko zdrowiu/bezpieczeństwu sąsiedzkim). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: w sprawach związanych z hałasem lub warunkami pozbawienia wolności, próby celowego uniemożliwiania snu są brane pod uwagę jako obciążające i mogą podlegać sankcji; jednak rzadko są to „czyste” decyzje stwierdzające, że sama deprywacja snu = tortura. - Link / źródło (BOE + streszczenia): BOE<ref>{{cite web|title=BOE|url=https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2011-16812|publisher=boe.es|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Hiszpania — Tribunal Constitucional (Trybunał Konstytucyjny) / Tribunal Supremo - Przykład / dokument: Tribunal Constitucional (Pleno, sent. 150/2011) i orzecznictwo Suprema dotyczące ochrony nocnego spokoju i skutków nadmiernego hałasu; hiszpańskie najwyższe sądy uznają, że naruszenia powodujące utrudnienia snu mogą naruszać prawa konstytucyjne lub skutkować odpowiedzialnością karną/cywilną (np. w kontekście przestępstw przeciwko zdrowiu/bezpieczeństwu sąsiedzkim). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: w sprawach związanych z hałasem lub warunkami pozbawienia wolności, próby celowego uniemożliwiania snu są brane pod uwagę jako obciążające i mogą podlegać sankcji; jednak rzadko są to „czyste” decyzje stwierdzające, że sama deprywacja snu = tortura. - Link / źródło (BOE + streszczenia): BOE<ref>{{cite web|title=BOE|url=https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2011-16812|publisher=boe.es|access-date=2025-11-17}}</ref>

# Włochy — (Sąd Najwyższy / sądy kasacyjne i odniesienia do orzeczeń ECHR) - Przykład / dokument: orzecznictwo włoskie (krajowe sądy apelacyjne i kasacyjne) wielokrotnie cytowało sprawy ECHR dotyczące przymusów (np. przypadki z G8 w Genui) i w materiale procesowym pojawia się opisywana privazione del sonno jako element systemu nękania. Krajowe orzeczenia cytują dowody deprywacji snu jako element okrutnego traktowania. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: włoskie sądy uczą się interpretacji ECHR i wielokrotnie potwierdzają, że deprywacja snu w ramach przemocy policyjnej/więziennej może przyczynić się do ustalenia tortury/CICT. - Linki / analizy: przegląd artykułów naukowych i streszczeń orzeczeń włoskich. Giurisprudenza penale<ref>{{cite web|title=Giurisprudenza penale|url=https://www.giurisprudenzapenale.com/wp-content/uploads/2024/05/pignata_gp_2024_5.pdf|publisher=Giurisprudenza penale|access-date=2025-11-13}}</ref>

# Włochy — (Sąd Najwyższy / sądy kasacyjne i odniesienia do orzeczeń ECHR) - Przykład / dokument: orzecznictwo włoskie (krajowe sądy apelacyjne i kasacyjne) wielokrotnie cytowało sprawy ECHR dotyczące przymusów (np. przypadki z G8 w Genui) i w materiale procesowym pojawia się opisywana privazione del sonno jako element systemu nękania. Krajowe orzeczenia cytują dowody deprywacji snu jako element okrutnego traktowania. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: włoskie sądy uczą się interpretacji ECHR i wielokrotnie potwierdzają, że deprywacja snu w ramach przemocy policyjnej/więziennej może przyczynić się do ustalenia tortury/CICT. - Linki / analizy: przegląd artykułów naukowych i streszczeń orzeczeń włoskich. Giurisprudenza penale<ref>{{cite web|title=Giurisprudenza penale|url=https://www.giurisprudenzapenale.com/wp-content/uploads/2024/05/pignata_gp_2024_5.pdf|publisher=Giurisprudenza penale|access-date=2025-11-17}}</ref>

==== Krótkie podsumowanie i wnioski praktyczne ====

Line 157:

Co chcesz teraz? (Możesz wybrać 1 albo 2 — wykonam wybraną opcję natychmiast i dołączę linki oraz krótkie cytaty z orzeczeń.)

*(Cytowane w odpowiedzi źródła: BVerfG dokumenty/komunikaty; BGH komunikat 2024; Cour de cassation / Legifrance; Conseil constitutionnel decyzje; BOE / Tribunal Constitucional — wyniki wyszukiwania i dokumenty powyżej).) BOE<ref>{{cite web|title=BOE|url=https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/DE/2009/05/rk20090513_2bvr071808.pdf?__blob=publicationFile&v=1|publisher=bundesverfassungsgericht.de|access-date=2025-11-13}}</ref>

*(Cytowane w odpowiedzi źródła: BVerfG dokumenty/komunikaty; BGH komunikat 2024; Cour de cassation / Legifrance; Conseil constitutionnel decyzje; BOE / Tribunal Constitucional — wyniki wyszukiwania i dokumenty powyżej).) BOE<ref>{{cite web|title=BOE|url=https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/DE/2009/05/rk20090513_2bvr071808.pdf?__blob=publicationFile&v=1|publisher=bundesverfassungsgericht.de|access-date=2025-11-17}}</ref>

== gpt-5 ==

@@ Line 2: / Line 2: @@
 {{DISPLAYTITLE:Przykłady deprywacji snu}}
-''This conversation was exported from ChatGPT''<ref>{{cite web|title=Przykłady deprywacji snu|url=https://chatgpt.com/share/68e3b32a-c2b0-8002-a767-9f7f893c720b|publisher=ChatGPT|access-date=2025-11-13}}</ref>
+''This conversation was exported from ChatGPT''<ref>{{cite web|title=Przykłady deprywacji snu|url=https://chatgpt.com/share/68e3b32a-c2b0-8002-a767-9f7f893c720b|publisher=ChatGPT|access-date=2025-11-17}}</ref>
 == gpt-5-t-mini ==
@@ Line 11: / Line 11: @@
 Świetne, ważny temat — poniżej zebrałem konkretne przykłady i wiarygodne źródła (głównie ECHR i organy ONZ), w których deprywacja snu została rozważana/zakwalifikowana jako tortura albo jako zabronione okrutne/ nieludzkie traktowanie. Dla każdego przykładu podaję krótkie wyjaśnienie i link źródłowy (międzynarodowe organy lub oficjalne dokumenty).
-=== 1. „Ireland v. the United Kingdom” — „the five techniques” (sprawa przed Komisją i potem ECHR, lata 1970–1978) - Kontekst: tzw. five techniques (hooding, długotrwałe stanie w pozycji stresowej, ciągły hałas, pozbawienie snu, ograniczenie pożywienia/napojów) stosowane wobec internowanych w Irlandii Płn. w 1971. - Co ustalono: Europejska Komisja Praw Człowieka (1976) uznała zastosowanie tych metod za torturę, natomiast Europejski Trybunał Praw Człowieka (Grand Chamber, 1978) w wyroku Ireland v. UK uznał, że metody te stanowiły „nieludzkie i poniżające traktowanie” (inhuman and degrading treatment), lecz nie osiągnęły progu „tortury” według ówczesnej wykładni ECHR. Sprawa jest jednak punktem odniesienia i przedmiotem późniejszych analiz (rząd Irlandii wnosił o rewizję po ujawnieniach dokumentów; w 2018 ECHR odmówił rewizji). - Źródła (oficjalne): ECHR (HUDOC) — orzeczenie + uwagi o ustaleniach Komisji. hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-13}}</ref> ===
+=== 1. „Ireland v. the United Kingdom” — „the five techniques” (sprawa przed Komisją i potem ECHR, lata 1970–1978) - Kontekst: tzw. five techniques (hooding, długotrwałe stanie w pozycji stresowej, ciągły hałas, pozbawienie snu, ograniczenie pożywienia/napojów) stosowane wobec internowanych w Irlandii Płn. w 1971. - Co ustalono: Europejska Komisja Praw Człowieka (1976) uznała zastosowanie tych metod za torturę, natomiast Europejski Trybunał Praw Człowieka (Grand Chamber, 1978) w wyroku Ireland v. UK uznał, że metody te stanowiły „nieludzkie i poniżające traktowanie” (inhuman and degrading treatment), lecz nie osiągnęły progu „tortury” według ówczesnej wykładni ECHR. Sprawa jest jednak punktem odniesienia i przedmiotem późniejszych analiz (rząd Irlandii wnosił o rewizję po ujawnieniach dokumentów; w 2018 ECHR odmówił rewizji). - Źródła (oficjalne): ECHR (HUDOC) — orzeczenie + uwagi o ustaleniach Komisji. hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-17}}</ref> ===
-# Decyzje/stanowiska organów ONZ i eksperckich (Special Rapporteur / Committee Against Torture / HRC) — potępienia deprywacji snu - Wiele raportów i opinii ekspertów ONZ (Specjalny Sprawozdawca ds. tortur, Komitet przeciwko torturowi — CAT, raporty Rady Praw Człowieka) wyraźnie wskazuje, że systematyczna, długotrwała deprywacja snu (szczególnie jako metoda wymuszania zeznań/„rozbijania” osoby) może spełniać przesłanki tortury lub co najmniej okrutnego/nieludzkiego traktowania, w zależności od natężenia, czasu trwania i kontekstu. Przykłady: raporty Rady Praw Człowieka omawiające psychologiczną torturę oraz dokumenty Specjalnego Sprawozdawcy. - Źródła (oficjalne ONZ): raport A/HRC/43/49 i strona mandatu Specjalnego Sprawozdawcy ds. tortur. docs.un.org<ref>{{cite web|title=docs.un.org|url=https://docs.un.org/en/A/HRC/43/49|publisher=docs.un.org|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Decyzje/stanowiska organów ONZ i eksperckich (Special Rapporteur / Committee Against Torture / HRC) — potępienia deprywacji snu - Wiele raportów i opinii ekspertów ONZ (Specjalny Sprawozdawca ds. tortur, Komitet przeciwko torturowi — CAT, raporty Rady Praw Człowieka) wyraźnie wskazuje, że systematyczna, długotrwała deprywacja snu (szczególnie jako metoda wymuszania zeznań/„rozbijania” osoby) może spełniać przesłanki tortury lub co najmniej okrutnego/nieludzkiego traktowania, w zależności od natężenia, czasu trwania i kontekstu. Przykłady: raporty Rady Praw Człowieka omawiające psychologiczną torturę oraz dokumenty Specjalnego Sprawozdawcy. - Źródła (oficjalne ONZ): raport A/HRC/43/49 i strona mandatu Specjalnego Sprawozdawcy ds. tortur. docs.un.org<ref>{{cite web|title=docs.un.org|url=https://docs.un.org/en/A/HRC/43/49|publisher=docs.un.org|access-date=2025-11-17}}</ref>
-# Wystąpienia Komitetu przeciwko torturom (CAT) i jego obserwacje dotyczące USA (Guantanamo, Bagram itp.) - Komitet i inne mechanizmy ONZ krytykowały praktyki USA (okres post-9/11), w tym sensoryczną i snu-deprywację, jako techniki, które w konkretnych warunkach stanowiły torturę/CICT i wezwały do ich zakazu i śledztw. (Zob. też publiczne raporty i analizy organizacji praw człowieka, które przekazują dowody o stosowaniu deprywacji snu przez służby). - Przykładowe omówienie w mediach/raportach ONZ i podsumowanie CAT. Just Security<ref>{{cite web|title=Just Security|url=https://www.justsecurity.org/17837/un-committee-torture-concluding-observations-united-states/|publisher=Just Security|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Wystąpienia Komitetu przeciwko torturom (CAT) i jego obserwacje dotyczące USA (Guantanamo, Bagram itp.) - Komitet i inne mechanizmy ONZ krytykowały praktyki USA (okres post-9/11), w tym sensoryczną i snu-deprywację, jako techniki, które w konkretnych warunkach stanowiły torturę/CICT i wezwały do ich zakazu i śledztw. (Zob. też publiczne raporty i analizy organizacji praw człowieka, które przekazują dowody o stosowaniu deprywacji snu przez służby). - Przykładowe omówienie w mediach/raportach ONZ i podsumowanie CAT. Just Security<ref>{{cite web|title=Just Security|url=https://www.justsecurity.org/17837/un-committee-torture-concluding-observations-united-states/|publisher=Just Security|access-date=2025-11-17}}</ref>
-# Orzecznictwo krajowe i sprawy następcze — przykład Zjedn. Królestwo (próby rewizji, sprawy „Hooded Men”, orzeczenia krajowe najwyższych sądów) - Chociaż ECHR w 1978 formalnie nie zakwalifikował „five techniques” jako tortury, późniejsze kroki (m.in. dążenia do rewizji, sprawy przed sądami krajowymi, debata publiczna, badania śledcze) doprowadziły do ponownej oceny i uznania, że te praktyki były wyjątkowo brutalne; w ostatnich latach kwestia była badana przez brytyjskie sądy wyższej instancji i stała się podstawą twierdzeń, że państwo dopuściło się autoryzacji torturowania internowanych. Zobacz orzeczenia / dokumenty Sądu Najwyższego UK (sprawy związane z dochodzeniami w sprawie „hooded men”). Верховный суд Соединенного Королевства<ref>{{cite web|title=Верховный суд Соединенного Королевства|url=https://supremecourt.uk/uploads/uksc_2020_0019_judgment_4c858a008e.pdf|publisher=Верховный суд Соединенного Королевства|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Orzecznictwo krajowe i sprawy następcze — przykład Zjedn. Królestwo (próby rewizji, sprawy „Hooded Men”, orzeczenia krajowe najwyższych sądów) - Chociaż ECHR w 1978 formalnie nie zakwalifikował „five techniques” jako tortury, późniejsze kroki (m.in. dążenia do rewizji, sprawy przed sądami krajowymi, debata publiczna, badania śledcze) doprowadziły do ponownej oceny i uznania, że te praktyki były wyjątkowo brutalne; w ostatnich latach kwestia była badana przez brytyjskie sądy wyższej instancji i stała się podstawą twierdzeń, że państwo dopuściło się autoryzacji torturowania internowanych. Zobacz orzeczenia / dokumenty Sądu Najwyższego UK (sprawy związane z dochodzeniami w sprawie „hooded men”). Верховный суд Соединенного Королевства<ref>{{cite web|title=Верховный суд Соединенного Королевства|url=https://supremecourt.uk/uploads/uksc_2020_0019_judgment_4c858a008e.pdf|publisher=Верховный суд Соединенного Королевства|access-date=2025-11-17}}</ref>
-# Analizy medyczno-prawne i protokoły (Istanbul Protocol, opracowania medyczne, organizacje zajmujące się torturą) - Międzynarodowe protokoły medyczno-forensyczne i organizacje (np. REDRESS, DIGNITY, publikacje medyczne) uznają, że deprywacja snu ma skutki somatyczne i psychiczne, które w ocenie sądów i organów praw człowieka mogą osiągnąć poziom tortury, szczególnie gdy jest stosowana intencjonalnie, systematycznie i z zamiarem złamania osoby. Istanbul Protocol jest standardem dokumentacyjnym przy ocenianiu takich przypadków. Dignitate<ref>{{cite web|title=Dignitate|url=https://dignity.dk/app/uploads/sleep-deprivation-factsheet-english.pdf|publisher=dignity.dk|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Analizy medyczno-prawne i protokoły (Istanbul Protocol, opracowania medyczne, organizacje zajmujące się torturą) - Międzynarodowe protokoły medyczno-forensyczne i organizacje (np. REDRESS, DIGNITY, publikacje medyczne) uznają, że deprywacja snu ma skutki somatyczne i psychiczne, które w ocenie sądów i organów praw człowieka mogą osiągnąć poziom tortury, szczególnie gdy jest stosowana intencjonalnie, systematycznie i z zamiarem złamania osoby. Istanbul Protocol jest standardem dokumentacyjnym przy ocenianiu takich przypadków. Dignitate<ref>{{cite web|title=Dignitate|url=https://dignity.dk/app/uploads/sleep-deprivation-factsheet-english.pdf|publisher=dignity.dk|access-date=2025-11-17}}</ref>
 ==== Na podstawie orzecznictwa i stanowisk międzynarodowych: deprywacja snu bywa torturą, gdy spełnione są łącznie następujące elementy: ====
@@ Line 21: / Line 21: @@
 * ma duże natężenie i/lub jest długotrwała,
 * wywołuje poważne cierpienie fizyczne lub psychiczne, lub ma na celu „zniszczenie” osobowości lub zdolności oporu osoby,
-* występuje w kontekście innych środków nasilających szkodę (np. sensoryczne nękanie, przemoc, izolacja). (ECHR i organy ONZ oceniają każdą sytuację indywidualnie; stąd w niektórych sprawach podobne metody zostały zaklasyfikowane jako „inhuman and degrading”, a niekiedy jako „torture”.) hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* występuje w kontekście innych środków nasilających szkodę (np. sensoryczne nękanie, przemoc, izolacja). (ECHR i organy ONZ oceniają każdą sytuację indywidualnie; stąd w niektórych sprawach podobne metody zostały zaklasyfikowane jako „inhuman and degrading”, a niekiedy jako „torture”.) hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-17}}</ref>
 ==== - przygotować skrót tabelaryczny (case / rok / organ / kwalifikacja / krótkie uzasadnienie) z bezpośrednimi odnośnikami do orzeczeń (ECHR HUDOC, dokumenty CAT, raporty SR), ====
@@ Line 50: / Line 50: @@
 |     |     |     |     |     |
-===== - Międzynarodowe trybunały i organy (ECHR, IACtHR, ICTY, ONZ-CAT, Specjalny Sprawozdawca) uznają że deprywacja snu może stanowić torturę lub ciężkie nieludzkie traktowanie — zależy od intensywności, czasu trwania, celu i skutków. hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-13}}</ref> =====
+===== - Międzynarodowe trybunały i organy (ECHR, IACtHR, ICTY, ONZ-CAT, Specjalny Sprawozdawca) uznają że deprywacja snu może stanowić torturę lub ciężkie nieludzkie traktowanie — zależy od intensywności, czasu trwania, celu i skutków. hudoc.echr.coe.int<ref>{{cite web|title=hudoc.echr.coe.int|url=https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57506|publisher=hudoc.echr.coe.int|access-date=2025-11-17}}</ref> =====
-* Orzecznictwo krajowe jest mieszane — przykłady amerykańskie pokazują zarówno dopuszczenie roszczeń (LeMaire, Vance), jak i ich odrzucenie (Huertas, proceduralne przeszkody w sprawach Guantánamo). Justia Law<ref>{{cite web|title=Justia Law|url=https://law.justia.com/cases/federal/appellate-courts/F3/12/1444/528315/|publisher=Justia Law|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Orzecznictwo krajowe jest mieszane — przykłady amerykańskie pokazują zarówno dopuszczenie roszczeń (LeMaire, Vance), jak i ich odrzucenie (Huertas, proceduralne przeszkody w sprawach Guantánamo). Justia Law<ref>{{cite web|title=Justia Law|url=https://law.justia.com/cases/federal/appellate-courts/F3/12/1444/528315/|publisher=Justia Law|access-date=2025-11-17}}</ref>
-* Praktyczne narzędzia dowodowe: Istanbul Protocol oraz protokoły DIGNITY/REDRESS/PCATI do dokumentowania deprywacji snu — istotne przy dowodzeniu elementu „severe suffering” i intencji. Dignitate<ref>{{cite web|title=Dignitate|url=https://dignity.dk/app/uploads/Three-protocols-for-the-medico-legal-documentation-of-psychological-torture.pdf|publisher=dignity.dk|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Praktyczne narzędzia dowodowe: Istanbul Protocol oraz protokoły DIGNITY/REDRESS/PCATI do dokumentowania deprywacji snu — istotne przy dowodzeniu elementu „severe suffering” i intencji. Dignitate<ref>{{cite web|title=Dignitate|url=https://dignity.dk/app/uploads/Three-protocols-for-the-medico-legal-documentation-of-psychological-torture.pdf|publisher=dignity.dk|access-date=2025-11-17}}</ref>
 Jeżeli chcesz, mogę teraz:
@@ Line 66: / Line 66: @@
 === Assistant: Zrobiłem to — przygotowałem rozszerzoną tabelę z linkami i zapisałem ją jako plik CSV oraz Excel. ===
 Zrobiłem to — przygotowałem rozszerzoną tabelę (z linkami) i zapisałem ją jako plik CSV oraz Excel. Możesz je pobrać tutaj:
-* Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv<ref>{{cite web|title=Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv|url=https://chatgpt.com/share/Pobierz%20CSV%20%E2%80%94%20sleep_deprivation_cases.csv|publisher=Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv<ref>{{cite web|title=Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv|url=https://chatgpt.com/share/Pobierz%20CSV%20%E2%80%94%20sleep_deprivation_cases.csv|publisher=Pobierz CSV — sleep_deprivation_cases.csv|access-date=2025-11-17}}</ref>
-* Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx<ref>{{cite web|title=Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx|url=https://chatgpt.com/share/Pobierz%20Excel%20%E2%80%94%20sleep_deprivation_cases.xlsx|publisher=Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx<ref>{{cite web|title=Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx|url=https://chatgpt.com/share/Pobierz%20Excel%20%E2%80%94%20sleep_deprivation_cases.xlsx|publisher=Pobierz Excel — sleep_deprivation_cases.xlsx|access-date=2025-11-17}}</ref>
 Kilka uwag krótkich i istotnych:
@@ Line 92: / Line 92: @@
 Dodatkowe uwagi praktyczne (krótkie):
-* Izrael i Kanada to przykład krajów, których najwyższe sądy (HCJ i SCC) wprost odniosły się do stosowania deprywacji snu w kontekście „interrogation methods” i uznały ją za istotny czynnik przy ocenianiu naruszeń praw; w Izraelu HCJ szczegółowo rozważał dopuszczalność technik, w Kanadzie SCC ocenił udział urzędników w przesłuchaniach przeprowadzonych przy zaistnieniu deprywacji snu. Cardozo Israeli Supreme Court Project<ref>{{cite web|title=Cardozo Israeli Supreme Court Project|url=https://versa.cardozo.yu.edu/sites/default/files/upload/opinions/Public%20Committee%20Against%20Torture%20in%20Israel%20v.%20Government%20of%20Israel%281%29_0.pdf|publisher=Cardozo Israeli Supreme Court Project|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Izrael i Kanada to przykład krajów, których najwyższe sądy (HCJ i SCC) wprost odniosły się do stosowania deprywacji snu w kontekście „interrogation methods” i uznały ją za istotny czynnik przy ocenianiu naruszeń praw; w Izraelu HCJ szczegółowo rozważał dopuszczalność technik, w Kanadzie SCC ocenił udział urzędników w przesłuchaniach przeprowadzonych przy zaistnieniu deprywacji snu. Cardozo Israeli Supreme Court Project<ref>{{cite web|title=Cardozo Israeli Supreme Court Project|url=https://versa.cardozo.yu.edu/sites/default/files/upload/opinions/Public%20Committee%20Against%20Torture%20in%20Israel%20v.%20Government%20of%20Israel%281%29_0.pdf|publisher=Cardozo Israeli Supreme Court Project|access-date=2025-11-17}}</ref>
-* Indie i Hiszpania — najwyższe trybunały konstytucyjne/ochrony praw publicznych potwierdziły, że prawo do snu lub prawo do spokoju nocnego mieści się w szerszych gwarancjach konstytucyjnych (prawo do życia/godności/ochrony zdrowia / prywatności), co ułatwia argumentowanie, że celowe uniemożliwianie snu przez państwo może stanowić naruszenie konstytucyjne. wbja.nic.in<ref>{{cite web|title=wbja.nic.in|url=https://wbja.nic.in/wbja_adm/files/Right%20of%20privacy%20and%20the%20right%20to%20sleep%20have%20always%20been%20trated%20to%20be%20a%20fundamental%20right%20like%20a%20right%20to.pdf|publisher=wbja.nic.in|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Indie i Hiszpania — najwyższe trybunały konstytucyjne/ochrony praw publicznych potwierdziły, że prawo do snu lub prawo do spokoju nocnego mieści się w szerszych gwarancjach konstytucyjnych (prawo do życia/godności/ochrony zdrowia / prywatności), co ułatwia argumentowanie, że celowe uniemożliwianie snu przez państwo może stanowić naruszenie konstytucyjne. wbja.nic.in<ref>{{cite web|title=wbja.nic.in|url=https://wbja.nic.in/wbja_adm/files/Right%20of%20privacy%20and%20the%20right%20to%20sleep%20have%20always%20been%20trated%20to%20be%20a%20fundamental%20right%20like%20a%20right%20to.pdf|publisher=wbja.nic.in|access-date=2025-11-17}}</ref>
-* W wielu państwach (w tym w USA) orzecznictwo najwyższych sądów nie zawsze odnosi się bezpośrednio do tortury przez deprywację snu — są natomiast istotne wyroki apelacyjne i liniowe (np. 9th Cir., 3rd Cir., a także wiele decyzji ECHR/ONZ), które wskazują, że długotrwała, celowa deprywacja snu w określonych warunkach może osiągnąć próg ciężkiego cierpienia. (Jeśli chcesz, mogę te apelacyjne/ federalne wyroki zebrać osobno.) Bundesverwaltungsgericht<ref>{{cite web|title=Bundesverwaltungsgericht|url=https://www.bverwg.de/190707B5B84.06.0|publisher=bverwg.de|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* W wielu państwach (w tym w USA) orzecznictwo najwyższych sądów nie zawsze odnosi się bezpośrednio do tortury przez deprywację snu — są natomiast istotne wyroki apelacyjne i liniowe (np. 9th Cir., 3rd Cir., a także wiele decyzji ECHR/ONZ), które wskazują, że długotrwała, celowa deprywacja snu w określonych warunkach może osiągnąć próg ciężkiego cierpienia. (Jeśli chcesz, mogę te apelacyjne/ federalne wyroki zebrać osobno.) Bundesverwaltungsgericht<ref>{{cite web|title=Bundesverwaltungsgericht|url=https://www.bverwg.de/190707B5B84.06.0|publisher=bverwg.de|access-date=2025-11-17}}</ref>
 Chcesz, żebym teraz:
@@ Line 120: / Line 120: @@
 Źródła i przykłady materiałów, na które się powołuję (wybór):
-* Zestaw orzeczeń i ekstraktów Corte Constitucional (Colombia) — wzmianki o privación del sueño w kontekście definicji tortury. Rama Judicial<ref>{{cite web|title=Rama Judicial|url=https://www.ramajudicial.gov.co/documents/6342228/0/EXTRACTOS%2BVOLUMEN%2B4-JUSTICIA%2BY%2BPAZ%2BBOGOT%C3%81.pdf/ba39380c-ca92-41ff-a642-2ed899b03a35|publisher=Rama Judicial|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Zestaw orzeczeń i ekstraktów Corte Constitucional (Colombia) — wzmianki o privación del sueño w kontekście definicji tortury. Rama Judicial<ref>{{cite web|title=Rama Judicial|url=https://www.ramajudicial.gov.co/documents/6342228/0/EXTRACTOS%2BVOLUMEN%2B4-JUSTICIA%2BY%2BPAZ%2BBOGOT%C3%81.pdf/ba39380c-ca92-41ff-a642-2ed899b03a35|publisher=Rama Judicial|access-date=2025-11-17}}</ref>
-* Orzecznictwo i repertoria SCJN (Meksyk) — amparos / sprawy w których konfessje uzyskane po torturach (w tym opisach deprywacji snu) skutkowały uchyleniem dowodów lub zarządzeniami uwolnienia. Infolej<ref>{{cite web|title=Infolej|url=https://infolej.congresojal.gob.mx/documentos/estados/R_155369.pdf|publisher=infolej.congresojal.gob.mx|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Orzecznictwo i repertoria SCJN (Meksyk) — amparos / sprawy w których konfessje uzyskane po torturach (w tym opisach deprywacji snu) skutkowały uchyleniem dowodów lub zarządzeniami uwolnienia. Infolej<ref>{{cite web|title=Infolej|url=https://infolej.congresojal.gob.mx/documentos/estados/R_155369.pdf|publisher=infolej.congresojal.gob.mx|access-date=2025-11-17}}</ref>
-* Wyroki i komunikaty CSJN / Cámara de Casación (Argentyna) — potwierdzone sprawy karnoprocesowe z ustaleniami dotyczącymi tortur i deprywacji snu. Csjn<ref>{{cite web|title=Csjn|url=https://www.csjn.gov.ar/archivo-cij/nota-34865-La-C-mara-Federal-de-Casaci-n-Penal-confirm--condenas-a-agentes-del-Servicio-Penitenciario-por-torturas-en-Ezeiza-a-dos-v-ctimas-menores-de-edad-.html|publisher=csjn.gov.ar|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Wyroki i komunikaty CSJN / Cámara de Casación (Argentyna) — potwierdzone sprawy karnoprocesowe z ustaleniami dotyczącymi tortur i deprywacji snu. Csjn<ref>{{cite web|title=Csjn|url=https://www.csjn.gov.ar/archivo-cij/nota-34865-La-C-mara-Federal-de-Casaci-n-Penal-confirm--condenas-a-agentes-del-Servicio-Penitenciario-por-torturas-en-Ezeiza-a-dos-v-ctimas-menores-de-edad-.html|publisher=csjn.gov.ar|access-date=2025-11-17}}</ref>
-* Orzecznictwo federalne w Brazylii (TRF) i odwołania do precedensów STF w sprawach, gdzie w ustaleniach faktycznych pojawia się privação do sono. JusBrasil<ref>{{cite web|title=JusBrasil|url=https://www.jusbrasil.com.br/jurisprudencia/trf-4/905390067/inteiro-teor-905390299|publisher=jusbrasil.com.br|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Orzecznictwo federalne w Brazylii (TRF) i odwołania do precedensów STF w sprawach, gdzie w ustaleniach faktycznych pojawia się privação do sono. JusBrasil<ref>{{cite web|title=JusBrasil|url=https://www.jusbrasil.com.br/jurisprudencia/trf-4/905390067/inteiro-teor-905390299|publisher=jusbrasil.com.br|access-date=2025-11-17}}</ref>
-* Inter-American Court — Maritza Urrutia v. Guatemala (2003) — jasne rozpoznanie deprywacji snu jako elementu tortury psychologicznej. CIDH<ref>{{cite web|title=CIDH|url=https://www.corteidh.or.cr/docs/casos/articulos/seriec_103_esp.pdf|publisher=corteidh.or.cr|access-date=2025-11-13}}</ref>
+* Inter-American Court — Maritza Urrutia v. Guatemala (2003) — jasne rozpoznanie deprywacji snu jako elementu tortury psychologicznej. CIDH<ref>{{cite web|title=CIDH|url=https://www.corteidh.or.cr/docs/casos/articulos/seriec_103_esp.pdf|publisher=corteidh.or.cr|access-date=2025-11-17}}</ref>
 Jeżeli chcesz, mogę teraz (wybierz jedną z opcji i zrobię to od razu):
@@ Line 143: / Line 143: @@
 === Wyniki (wybrane orzeczenia / decyzje najwyższych organów) ===
-# Niemcy — Bundesverfassungsgericht (Federalny Trybunał Konstytucyjny) - Przykład / dokument: wybrane komunikaty i orzeczenia, w których BVerfG omawia przypadki przymusów i odnosi się do relacji o „Schlafentzug” (np. 2 BvR 718/08; też komunikaty z 2015). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: BVerfG rozważał prawa obrońców/więźniów w kontekście przymusów i wskazywał, że przemoc (w tym opisane przypadki „Schlafentzug” w materiałach dowodowych) może mieć charakter naruszenia godności i wolności osobistej. W dokumentach parlamentarnych i analizach niemieckich pojawia się też explicit odniesienie, że deprywacja snu może stanowić metodę zakazaną przez prawo międzynarodowe. - Link / źródło: przykładowy materiał / PDF (BVerfG reference). bundesverfassungsgericht.de<ref>{{cite web|title=bundesverfassungsgericht.de|url=https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/DE/2009/05/rk20090513_2bvr071808.pdf?__blob=publicationFile&v=1|publisher=bundesverfassungsgericht.de|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Niemcy — Bundesverfassungsgericht (Federalny Trybunał Konstytucyjny) - Przykład / dokument: wybrane komunikaty i orzeczenia, w których BVerfG omawia przypadki przymusów i odnosi się do relacji o „Schlafentzug” (np. 2 BvR 718/08; też komunikaty z 2015). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: BVerfG rozważał prawa obrońców/więźniów w kontekście przymusów i wskazywał, że przemoc (w tym opisane przypadki „Schlafentzug” w materiałach dowodowych) może mieć charakter naruszenia godności i wolności osobistej. W dokumentach parlamentarnych i analizach niemieckich pojawia się też explicit odniesienie, że deprywacja snu może stanowić metodę zakazaną przez prawo międzynarodowe. - Link / źródło: przykładowy materiał / PDF (BVerfG reference). bundesverfassungsgericht.de<ref>{{cite web|title=bundesverfassungsgericht.de|url=https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/DE/2009/05/rk20090513_2bvr071808.pdf?__blob=publicationFile&v=1|publisher=bundesverfassungsgericht.de|access-date=2025-11-17}}</ref>
-# Niemcy — Bundesgerichtshof (Federalny Sąd Kasacyjny, BGH) - Przykład / dokument: komunikat BGH potwierdzający wyrok okskoblenzki (Koblenz) ws. tortur w Syrii — BGH w 2024 potwierdzał ustalenia dot. ciężkich naruszeń, w tym praktyk torturowania więźniów. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: sprawy dotyczą zbrodni międzynarodowych i w ustaleniach pokazywano metody stosowane wobec więźniów (w literaturze często pojawia się lista metod, obejmująca deprywację snu obok innych okrutnych technik). BGH potwierdził, że takie praktyki mogą spełniać znamiona tortury. - Link / źródło (komunikat BGH): Bundesgerichtshof<ref>{{cite web|title=Bundesgerichtshof|url=https://www.bundesgerichtshof.de/SharedDocs/Pressemitteilungen/DE/2024/2024158.html|publisher=bundesgerichtshof.de|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Niemcy — Bundesgerichtshof (Federalny Sąd Kasacyjny, BGH) - Przykład / dokument: komunikat BGH potwierdzający wyrok okskoblenzki (Koblenz) ws. tortur w Syrii — BGH w 2024 potwierdzał ustalenia dot. ciężkich naruszeń, w tym praktyk torturowania więźniów. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: sprawy dotyczą zbrodni międzynarodowych i w ustaleniach pokazywano metody stosowane wobec więźniów (w literaturze często pojawia się lista metod, obejmująca deprywację snu obok innych okrutnych technik). BGH potwierdził, że takie praktyki mogą spełniać znamiona tortury. - Link / źródło (komunikat BGH): Bundesgerichtshof<ref>{{cite web|title=Bundesgerichtshof|url=https://www.bundesgerichtshof.de/SharedDocs/Pressemitteilungen/DE/2024/2024158.html|publisher=bundesgerichtshof.de|access-date=2025-11-17}}</ref>
-# Francja — Cour de cassation (Sąd Kasacyjny) oraz sądy powszechne - Przykład / dokument: orzeczenia Cour de cassation i szeregu apelacji, w których pojawia się wyrażenie privatio(n) de sommeil — zarówno w sprawach karnych (jako element opisu tortur/znęcania), jak i w sprawach cywilnych (np. hałas/zakłócenie spokoju nocnego). Znajdują się też wyroki (i odwołania do nich) stwierdzające, że privation de sommeil może stanowić poważne obciążenie psychiczne i element inhuman/degrading treatment. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: Cour de cassation wielokrotnie uznawała w motywach, że deprywacja snu jest istotnym czynnikiem przy ocenie ciężaru doznanego uszczerbku; francuskie instytucje kontrolne (np. Contrôleur général des lieux de privation de liberté) wyraźnie kwalifikują przerywanie snu jako potencjalne traktowanie nieludzkie. - Linki / źródła (Legifrance + przykładowe decyzje): zob. wpisy Cour de cassation i związane materiały. Légifrance<ref>{{cite web|title=Légifrance|url=https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000006960042/|publisher=legifrance.gouv.fr|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Francja — Cour de cassation (Sąd Kasacyjny) oraz sądy powszechne - Przykład / dokument: orzeczenia Cour de cassation i szeregu apelacji, w których pojawia się wyrażenie privatio(n) de sommeil — zarówno w sprawach karnych (jako element opisu tortur/znęcania), jak i w sprawach cywilnych (np. hałas/zakłócenie spokoju nocnego). Znajdują się też wyroki (i odwołania do nich) stwierdzające, że privation de sommeil może stanowić poważne obciążenie psychiczne i element inhuman/degrading treatment. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: Cour de cassation wielokrotnie uznawała w motywach, że deprywacja snu jest istotnym czynnikiem przy ocenie ciężaru doznanego uszczerbku; francuskie instytucje kontrolne (np. Contrôleur général des lieux de privation de liberté) wyraźnie kwalifikują przerywanie snu jako potencjalne traktowanie nieludzkie. - Linki / źródła (Legifrance + przykładowe decyzje): zob. wpisy Cour de cassation i związane materiały. Légifrance<ref>{{cite web|title=Légifrance|url=https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000006960042/|publisher=legifrance.gouv.fr|access-date=2025-11-17}}</ref>
-# Francja — Conseil constitutionnel (Trybunał Konstytucyjny) - Przykład / dokument: decyzje dotyczące dopuszczalności środków pozawykonawczych/ograniczeń wolności; choć Conseil nie orzekał typowo o „torturze przez deprywację snu”, to jego orzecznictwo o retencji i warunkach pozbawienia wolności odnosi się do konieczności poszanowania godności i praw, które obejmują ochronę przed ciężkim znęcaniem (kontekst: przemiany prawne i kontrole procedur). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: rozumienie praw konstytucyjnych do godności i wolności oznacza, że praktyki prowadzące do przewlekłego pozbawienia snu u osób w detencji są problematyczne konstytucyjnie. - Link: decyzja n°2003-484 DC (jako przykład QPC i rozważań o ograniczeniach wolności). Конституционный совет<ref>{{cite web|title=Конституционный совет|url=https://www.conseil-constitutionnel.fr/les-decisions/decision-n-2003-484-dc-du-20-novembre-2003-saisine-par-60-deputes|publisher=Конституционный совет|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Francja — Conseil constitutionnel (Trybunał Konstytucyjny) - Przykład / dokument: decyzje dotyczące dopuszczalności środków pozawykonawczych/ograniczeń wolności; choć Conseil nie orzekał typowo o „torturze przez deprywację snu”, to jego orzecznictwo o retencji i warunkach pozbawienia wolności odnosi się do konieczności poszanowania godności i praw, które obejmują ochronę przed ciężkim znęcaniem (kontekst: przemiany prawne i kontrole procedur). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: rozumienie praw konstytucyjnych do godności i wolności oznacza, że praktyki prowadzące do przewlekłego pozbawienia snu u osób w detencji są problematyczne konstytucyjnie. - Link: decyzja n°2003-484 DC (jako przykład QPC i rozważań o ograniczeniach wolności). Конституционный совет<ref>{{cite web|title=Конституционный совет|url=https://www.conseil-constitutionnel.fr/les-decisions/decision-n-2003-484-dc-du-20-novembre-2003-saisine-par-60-deputes|publisher=Конституционный совет|access-date=2025-11-17}}</ref>
-# Hiszpania — Tribunal Constitucional (Trybunał Konstytucyjny) / Tribunal Supremo - Przykład / dokument: Tribunal Constitucional (Pleno, sent. 150/2011) i orzecznictwo Suprema dotyczące ochrony nocnego spokoju i skutków nadmiernego hałasu; hiszpańskie najwyższe sądy uznają, że naruszenia powodujące utrudnienia snu mogą naruszać prawa konstytucyjne lub skutkować odpowiedzialnością karną/cywilną (np. w kontekście przestępstw przeciwko zdrowiu/bezpieczeństwu sąsiedzkim). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: w sprawach związanych z hałasem lub warunkami pozbawienia wolności, próby celowego uniemożliwiania snu są brane pod uwagę jako obciążające i mogą podlegać sankcji; jednak rzadko są to „czyste” decyzje stwierdzające, że sama deprywacja snu = tortura. - Link / źródło (BOE + streszczenia): BOE<ref>{{cite web|title=BOE|url=https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2011-16812|publisher=boe.es|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Hiszpania — Tribunal Constitucional (Trybunał Konstytucyjny) / Tribunal Supremo - Przykład / dokument: Tribunal Constitucional (Pleno, sent. 150/2011) i orzecznictwo Suprema dotyczące ochrony nocnego spokoju i skutków nadmiernego hałasu; hiszpańskie najwyższe sądy uznają, że naruszenia powodujące utrudnienia snu mogą naruszać prawa konstytucyjne lub skutkować odpowiedzialnością karną/cywilną (np. w kontekście przestępstw przeciwko zdrowiu/bezpieczeństwu sąsiedzkim). - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: w sprawach związanych z hałasem lub warunkami pozbawienia wolności, próby celowego uniemożliwiania snu są brane pod uwagę jako obciążające i mogą podlegać sankcji; jednak rzadko są to „czyste” decyzje stwierdzające, że sama deprywacja snu = tortura. - Link / źródło (BOE + streszczenia): BOE<ref>{{cite web|title=BOE|url=https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2011-16812|publisher=boe.es|access-date=2025-11-17}}</ref>
-# Włochy — (Sąd Najwyższy / sądy kasacyjne i odniesienia do orzeczeń ECHR) - Przykład / dokument: orzecznictwo włoskie (krajowe sądy apelacyjne i kasacyjne) wielokrotnie cytowało sprawy ECHR dotyczące przymusów (np. przypadki z G8 w Genui) i w materiale procesowym pojawia się opisywana privazione del sonno jako element systemu nękania. Krajowe orzeczenia cytują dowody deprywacji snu jako element okrutnego traktowania. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: włoskie sądy uczą się interpretacji ECHR i wielokrotnie potwierdzają, że deprywacja snu w ramach przemocy policyjnej/więziennej może przyczynić się do ustalenia tortury/CICT. - Linki / analizy: przegląd artykułów naukowych i streszczeń orzeczeń włoskich. Giurisprudenza penale<ref>{{cite web|title=Giurisprudenza penale|url=https://www.giurisprudenzapenale.com/wp-content/uploads/2024/05/pignata_gp_2024_5.pdf|publisher=Giurisprudenza penale|access-date=2025-11-13}}</ref>
+# Włochy — (Sąd Najwyższy / sądy kasacyjne i odniesienia do orzeczeń ECHR) - Przykład / dokument: orzecznictwo włoskie (krajowe sądy apelacyjne i kasacyjne) wielokrotnie cytowało sprawy ECHR dotyczące przymusów (np. przypadki z G8 w Genui) i w materiale procesowym pojawia się opisywana privazione del sonno jako element systemu nękania. Krajowe orzeczenia cytują dowody deprywacji snu jako element okrutnego traktowania. - Kwalifikacja / krótkie uzasadnienie: włoskie sądy uczą się interpretacji ECHR i wielokrotnie potwierdzają, że deprywacja snu w ramach przemocy policyjnej/więziennej może przyczynić się do ustalenia tortury/CICT. - Linki / analizy: przegląd artykułów naukowych i streszczeń orzeczeń włoskich. Giurisprudenza penale<ref>{{cite web|title=Giurisprudenza penale|url=https://www.giurisprudenzapenale.com/wp-content/uploads/2024/05/pignata_gp_2024_5.pdf|publisher=Giurisprudenza penale|access-date=2025-11-17}}</ref>
 ==== Krótkie podsumowanie i wnioski praktyczne ====
@@ Line 157: / Line 157: @@
 Co chcesz teraz? (Możesz wybrać 1 albo 2 — wykonam wybraną opcję natychmiast i dołączę linki oraz krótkie cytaty z orzeczeń.)
-*(Cytowane w odpowiedzi źródła: BVerfG dokumenty/komunikaty; BGH komunikat 2024; Cour de cassation / Legifrance; Conseil constitutionnel decyzje; BOE / Tribunal Constitucional — wyniki wyszukiwania i dokumenty powyżej).) BOE<ref>{{cite web|title=BOE|url=https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/DE/2009/05/rk20090513_2bvr071808.pdf?__blob=publicationFile&v=1|publisher=bundesverfassungsgericht.de|access-date=2025-11-13}}</ref>
+*(Cytowane w odpowiedzi źródła: BVerfG dokumenty/komunikaty; BGH komunikat 2024; Cour de cassation / Legifrance; Conseil constitutionnel decyzje; BOE / Tribunal Constitucional — wyniki wyszukiwania i dokumenty powyżej).) BOE<ref>{{cite web|title=BOE|url=https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/DE/2009/05/rk20090513_2bvr071808.pdf?__blob=publicationFile&v=1|publisher=bundesverfassungsgericht.de|access-date=2025-11-17}}</ref>
 == gpt-5 ==