Editing Openai/693951a7-4388-8001-b488-0179abf0cd3b


{{DISPLAYTITLE:วิเคราะห์การลงทุนสวนสนุก}}

''This conversation was exported from ChatGPT''<ref>{{cite web|title=วิเคราะห์การลงทุนสวนสนุก|url=https://chatgpt.com/share/693951a7-4388-8001-b488-0179abf0cd3b|publisher=ChatGPT|access-date=2025-12-11}}</ref>

== gpt-5-1-thinking ==
=== User: วิเคราะห์คอมเมนต์นี้ ถ้าดูจาก Tokyo Disneyland ที่บริษัทญี่ปุ่นลงทุนด้วยตัวเอง 100% แล้ว และจาก Hong Kong Disneyland ที… ===
วิเคราะห์คอมเมนต์นี้ ถ้าดูจาก Tokyo Disneyland ที่บริษัทญี่ปุ่นลงทุนด้วยตัวเอง 100% แล้ว และจาก Hong Kong Disneyland ที่รัฐบาลฮ่องกงไปอ้อนวอน Disney อย่างถึงที่สุด ยอมทำทุกอย่างตามที่ Disney ต้องการ ยอมมอบพื้นที่ให้ตามเงื่อนไข Disney ยอมสร้างรถไฟฟ้าสายพิเศษเข้าไป ยอมร่วมลงทุนในสัดส่วนตามที่ Disney เรียกร้อง และอะไรอื่นๆ อีกมากมายที่รัฐบาลฮ่องกงยอมทำตามหมด จน Disney ยอมมาร่วมลงทุนด้วยในอัตราส่วน 48:52

และถึงอย่างนั้น Hong Kong Disneyland ก็ยังแบกรับการขาดทุนอีกเป็นสิบปี จนเพิ่งมาเห็นตัวเลขกำไรไม่นานมานี้ แต่รัฐบาลฮ่องกงก็ยอมมาตลอด เพราะมองว่าแม้จะขาดทุนในส่วนของดิสนีย์แลนด์ แต่ดิสนีย์คือแม่เหล็กที่จะดึงนักท่องเที่ยวเข้าฮ่องกงอย่างมหาศาลและจะมีผลพลอยได้ทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อฮ่องกงอย่างคิดมูลค่าไม่ได้เลย นี่คือสิ่งที่รัฐบาลฮ่องกงทุ่มสุดตัวด้วยวิสัยทัศน์ที่มองไกลมาก (ปัจจุบันรัฐบาลฮ่องกงก็ยังเป็นเจ้าของ Hong Kong Disneyland ด้วยสัดส่วนที่เกินครึ่ง)

หันกลับมามองที่ประเทศไทย กล้าบอกเลยว่ารัฐบาลไทยเห็นแก่ตัวและขี้เหนียวครับ ไม่ยอมลงทุนอะไรเองหรอก อ้างว่ารัฐไม่มีงบลงทุน แต่ชอบให้เอกชนมาลงทุนในรูปแบบ Build Transfer Operate เรียกให้เอกชนมาลงทุนทำสัมปทาน แล้วโอนให้เป็นทรัพย์สมบัติรัฐ จากนั้นก็ให้เอกชนกินรายได้อยู่ระยะเวลาหลายสิบปีก่อนที่จะตกกลับมาเป็นของรัฐ ดูอย่างรถไฟฟ้าก็ได้ ให้เอกชนเสี่ยงลงทุนเองหมด หรืออย่างชินคังเซ็นสายเหนือ จะเอาเทคโนโลยีญี่ปุ่นมาสร้างสายเหนือ แต่บอกให้ญี่ปุ่นเป็นผู้ลงทุนเอง อ้าว บ้านเมืองตัวเองแท้ๆ ไม่ยอมลงทุนเอง แต่จะให้คนอื่นมาลงทุนให้ พอเค้ามองว่าไม่คุ้มทุน เค้าก็ไม่มาหรอกครับ แต่ครั้นไทยจะไปเอื้อให้เอกชนมาทำ ยอมลดแลกแจกแถม ยอมอ่อนข้อกฎหมายให้เอกชนเต็มที่ รับรองว่ามีคนไปร้องศาลปกครองว่ารัฐเอื้อประโยชน์ให้เอกชนอีก หนักกว่านั้นศาลสั่งยกเลิกสัญญา เดือดร้อนเอกชนที่หลวมตัวเข้ามาอีก กฎหมายบ้านเรามันตึงมากเกินไป การบังคับใช้กฎหมายก็วัดเป็นไม้บรรทัดจนไม่ดูความเหมาะสม สิ่งเหล่านี้มันด้อยพัฒนาซะจนไม่เอื้อให้เกิดความเจริญก้าวหน้าเลย

ดูจากสิ่งที่รัฐบาลฮ่องกงทำ ต้องยอมแก้กฎหมาย ต้องยอมเอกชนเฉพาะราย ต้องให้สิทธิพิเศษต่างๆ แก่เอกชนเป็นกรณีพิเศษ แล้วต้องควักเงินรัฐลงทุนอีกครึ่งนึง กว่าดิสนีย์จะยอมลงทุนด้วย กว่าจะกลายมาเป็นดิสนีย์แลนด์ แล้วก็ยังต้องขาดทุนอีกเป็นสิบๆ ปี....รัฐบาลไทยพร้อมทำแบบฮ่องกงได้มั้ยครับ แล้วถ้าทำแล้วธุรกิจจะมั่นคงพอชนิดที่ไม่มีศาลปกครองมายุ่งย่ามว่ารัฐลงทุนโดยเอื้อประโยชน์ให้กับเอกชนได้มั้ยครับ ประชาชนจะรับได้มั้ยว่าธุรกิจดิสนีย์แลนด์นี้จะต้องขาดทุนอีกเป็นสิบๆ ปี (แต่บอกเลยว่าผลประโยชน์ทางอ้อมต่อการท่องเที่ยวบ้านเรา มหาศาลมากแน่นอน) ถ้ารัฐบาลพร้อม ประชาชนพร้อม กฎหมายบ้านเมืองพร้อม ก็สู้บากหน้าไปอ้อนวอนขอร้องดิสนีย์ได้เลยครับ แต่ถ้าไม่พร้อม ก็เลิกฝันลมๆ แล้งๆ ได้เลยครับ

=== Assistant: คอมเมนต์นี้มีทั้งส่วนที่ “ข้อมูลจริงพอสมควร” กับส่วนที่เป็น “การตีความ+อารมณ์จัด” ปนกันอยู่ เดี๋ยวแยกทีละชั้นนะ ===
คอมเมนต์นี้มีทั้งส่วนที่ “ข้อมูลจริงพอสมควร” กับส่วนที่เป็น “การตีความ+อารมณ์จัด” ปนกันอยู่ เดี๋ยวแยกทีละชั้นนะ

==== 1. ส่วนที่คอมเมนต์เล่า “ค่อนข้างตรงข้อเท็จจริง” ====

===== Tokyo Disneyland =====
* Tokyo Disneyland/DisneySea ถูกสร้างและบริหารโดยบริษัทญี่ปุ่นชื่อ Oriental Land Company (OLC) ที่ลงทุนเอง 100% ฝั่ง Disney แค่ขายลิขสิทธิ์แบรนด์+ออกแบบ แต่ไม่ได้ถือหุ้นในสวนสนุกเลย Wikipedia<ref>{{cite web|title=Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/The_Oriental_Land_Company|publisher=en.wikipedia.org|access-date=2025-12-11}}</ref> → ตรงกับที่คอมเมนต์บอกว่า “ญี่ปุ่นลงทุนเอง 100%”

===== Hong Kong Disneyland =====
* Hong Kong Disneyland ดำเนินการผ่านบริษัทร่วมทุน Hongkong International Theme Parks (HKITP) ผู้ถือหุ้นคือ - รัฐบาลฮ่องกง (HKSAR) - The Walt Disney Company
* โครงสร้างเดิม: รัฐบาลฮ่องกงประมาณ 57% / Disney 43% จากการที่รัฐบาลลงเงิน-ถมทะเล-ทำอินฟราฯ มากกว่าดิสนีย์หลายเท่า siteselection.com<ref>{{cite web|title=siteselection.com|url=https://siteselection.com/ssinsider/incentive/ti9911.htm|publisher=siteselection.com|access-date=2025-12-11}}</ref>
* ปัจจุบัน หลังปรับโครงสร้างและเพิ่มทุนหลายรอบ สัดส่วนเปลี่ยนเป็น รัฐบาลฮ่องกง 52% / Disney 48% Hong Kong Disneyland<ref>{{cite web|title=Hong Kong Disneyland|url=https://hkcorporate.hongkongdisneyland.com/about/our-company/corp-info.html|publisher=Hong Kong Disneyland|access-date=2025-12-11}}</ref> → ตัวเลข 48:52 ที่คอมเมนต์พูดถือว่า “โดยรวมใช้ได้” แค่ไม่ได้เล่าไทม์ไลน์ว่าก่อนหน้านี้รัฐบาลถือมากกว่านี้

===== เรื่อง “ขาดทุนเป็นสิบปีแล้วเพิ่งกำไรไม่นานนี้” =====

ข้อมูลจริงคร่าว ๆ คือ
* HK Disneyland เปิดปี 2005
* ขาดทุนต่อเนื่องช่วงแรกหลายปี
* เคยกลับมากำไรแถว ๆ ปีงบประมาณ 2012–2014 แล้วกลับไปขาดทุนอีกหลายปีช่วงหลัง (โดยเฉพาะก่อน/ระหว่างโควิด) Wikipedia<ref>{{cite web|title=Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Hong_Kong_Disneyland_Resort|publisher=en.wikipedia.org|access-date=2025-12-11}}</ref>
* แล้วเพิ่งประกาศ “กำไรสุทธิสถิติสูงสุด” ประมาณปีงบ 2023–2024 หลังจาก “ขาดทุนติดต่อกัน 9 ปี” ตัวเลขกำไรสุทธิราว 800 กว่าล้านเหรียญฮ่องกง Hong Kong Disneyland<ref>{{cite web|title=Hong Kong Disneyland|url=https://hkcorporate.hongkongdisneyland.com/pdf/AnnualBusinessReview24.pdf|publisher=Hong Kong Disneyland|access-date=2025-12-11}}</ref>

ดังนั้นประโยคแนว ๆ “ขาดทุนเป็นสิบปี เพิ่งเห็นตัวเลขกำไรไม่นานนี้” ถือว่าตรงในเชิงภาพใหญ่ แต่อาจทำให้เข้าใจผิดว่า “ไม่เคยกำไรเลยจนถึงปัจจุบัน” ทั้งที่จริงมีช่วงสั้น ๆ ที่เคยมีกำไรแล้วกลับไปแดงอีก

==== 2. เหตุผลเศรษฐกิจที่คอมเมนต์ยกมาถือว่า “มีน้ำหนัก” ====

แนวคิดของคอมเมนต์คือ

: รัฐบาลฮ่องกงยอมขาดทุนในดีลดิสนีย์แลนด์ เพราะมองว่า
: “ขาดทุนในโปรเจกต์ แต่กำไรประเทศ”
: จากเม็ดเงินท่องเที่ยว การจ้างงาน ภาษี ภาพลักษณ์ ฯลฯ

อันนี้ไม่ใช่เรื่องมโนเอง แต่เป็นตรรกะที่รัฐบาลฮ่องกงใช้สื่อสารจริง ๆ ตั้งแต่ตอนดีลดิสนีย์แลนด์ใหม่ ๆ ว่าเป็นยุทธศาสตร์ดึงนักท่องเที่ยวและสร้างแบรนด์เมืองท่องเที่ยวระดับโลก รัฐบาลยอมลงเงินก้อนใหญ่ในฐานะ “อินฟราฯ ด้านท่องเที่ยว” และตามมาด้วยการอัดเงินเพิ่มทุน/ขยายสวนอีกหลายรอบในฐานะการลงทุนระยะยาวของรัฐ app7.legco.gov.hk<ref>{{cite web|title=app7.legco.gov.hk|url=https://app7.legco.gov.hk/rpdb/en/uploads/2008-2009/FS/FS28_08-09_20090703_en.pdf|publisher=app7.legco.gov.hk|access-date=2025-12-11}}</ref>

พูดง่าย ๆ คือ
* โปรเจกต์สวนสนุก อาจไม่สวยหรูในงบการเงินช่วงแรก
* แต่ ผลต่อเศรษฐกิจเมือง (โรงแรม ร้านค้า การบิน การจ้างงาน ภาษี) อาจคุ้มค่าในมุมรัฐบาล

ตรงนี้คือ “จุดแข็ง” ของคอมเมนต์ ที่พยายามชี้ให้เห็นว่า ถ้าจะเอา Disney มาเป็นแม่เหล็กใหญ่ รัฐต้อง “กล้าคิดแบบพอร์ตโฟลิโอประเทศ” ไม่ใช่ดูแค่กำไรขาดทุนของสวนสนุกอย่างเดียว

==== 3. แต่คอมเมนต์ก็ “โรแมนติคฮ่องกง” และ “ด่ารัฐบาลไทยแรงไปหน่อย” ====

คำอย่าง

: “รัฐบาลไทยเห็นแก่ตัวและขี้เหนียว”
: “กฎหมายบ้านเราตึงเกินไป ไม่เอื้อความเจริญ”

เป็น value judgement/อคติ มากกว่าจะเป็นการวิเคราะห์เชิงโครงสร้าง

===== (1) ฮ่องกงเองก็มีดราม่าหนักกับดีลดิสนีย์ =====

ไม่ใช่ว่าคนฮ่องกงปรบมือทุกคน
* มีการวิจารณ์ว่ารัฐลงเงินมากกว่าดิสนีย์หลายเท่า แต่ได้หุ้นแค่ ~57% และดิสนีย์ยังเก็บค่าลิขสิทธิ์/ค่าบริหารไปอีก ถือเป็นดีลที่ “ใจดีเกิน” กับบริษัทยักษ์ใหญ่ต่างชาติ eScholarship<ref>{{cite web|title=eScholarship|url=https://escholarship.org/content/qt5g5601ft/qt5g5601ft_noSplash_b8afd2537f5623a92e97860f0b91c510.pdf|publisher=escholarship.org|access-date=2025-12-11}}</ref>
* ตอนสวนยังขาดทุน มีคนเสนอให้ “เลิกดันทุรัง” หรือเอาที่ดินไปทำอย่างอื่น เช่น ที่อยู่อาศัยราคาย่อมเยา เพราะฮ่องกงมีปัญหาที่อยู่อาศัยหนักมากเอง รัฐบาลยังเคยกดดันให้ดิสนีย์คืนที่ดินส่วนขยายเพื่อเอาไปทำบ้านพัก TIME<ref>{{cite web|title=TIME|url=https://time.com/5760298/hong-kong-disneyland-housing/|publisher=time.com|access-date=2025-12-11}}</ref>

แปลว่า “โมเดลฮ่องกง” เองก็มีทั้งคนที่มองว่า visionary และคนที่มองว่าเป็นการเอาภาษีประชาชนไปเสี่ยงกับความฝันของบริษัทต่างชาติ

===== (2) ไทย “ไม่กล้าทุ่มแบบฮ่องกง” = แย่ เสมอไปจริงไหม? =====

คอมเมนต์ตีความว่า

: ไม่กล้าลงทุนใหญ่ๆ เพื่อดึงเมกะโปรเจกต์ = เห็นแก่ตัว/ขี้เหนียว/ด้อยพัฒนา

แต่ในอีกมุมหนึ่ง การ ไม่ยอมล็อกอินเวสต์เมนต์มหาศาล กับบริษัทเดียว ก็อาจเป็น:
* ความระมัดระวังด้านหนี้สาธารณะและงบลงทุน
* การมองว่าตลาดท่องเที่ยวไทย “มี demand อยู่แล้ว” (ทะเล วัด อาหาร ฯลฯ) การจ่ายแพงเพื่อซื้อ IP ดิสนีย์อาจไม่จำเป็นเท่ากับประเทศที่ต้องสร้างแม่เหล็กใหม่
* การกังวลเรื่อง perception ว่า “เอื้อประโยชน์ให้ทุนใหญ่ต่างชาติ” มากไป ในบริบทไทยที่เรื่อง corruption/ฮั้วสัมปทานเป็น topic ไวต่อสังคม

ซึ่งตรงนี้ “จะบอกว่าไทยผิดเต็มๆ” ก็อาจง่ายไปหน่อย มันคือ trade-off ทางนโยบายมากกว่า

==== 4. เรื่องกฎหมาย-ศาลปกครองที่คอมเมนต์พูด ====

คอมเมนต์มองว่า
* ถ้ารัฐให้สิทธิพิเศษเฉพาะรายแบบฮ่องกง
* หรือแก้กฎหมายเพื่อดีลเดียว
* สุดท้ายจะมีคนฟ้องศาลปกครอง และศาลอาจสั่งโมฆะ ทำให้เอกชนเดือดร้อน

อันนี้สะท้อนปัญหาจริงบางส่วนในไทยคือ
* กรอบกฎหมายจัดซื้อจัดจ้าง / PPP / สัมปทาน เขียนมาเพื่อป้องกัน “การเอื้อประโยชน์เฉพาะราย”
* ศาลปกครองทำหน้าที่คุมว่ารัฐใช้อำนาจถูกต้องไหม เพื่อปกป้องผลประโยชน์ส่วนรวม

ข้อดีคือ กันการแจกแต้มให้เอกชนหน้าเดิม
ข้อเสียคือ ถ้ากฎหมาย/ระเบียบเขียนแข็งไป + การตีความอนุรักษนิยมเกิน ก็ทำให้ดีลพิเศษ/ดีลเชิงยุทธศาสตร์ทำยากมาก

แต่ก็ต้องพูดให้แฟร์ว่า ถ้ารัฐ “อยากเล่นดีลดิสนีย์จริงจัง” ก็ต้อง
# เขียนกฎหมายเฉพาะทางให้ชัดว่าเป็นโครงการเชิงยุทธศาสตร์ระดับชาติ
# ผ่านสภา เปิดดีเบตและอธิบายผลประโยชน์ส่วนรวมอย่างโปร่งใส
# ตั้งกรอบ PPP ที่ระบุชัดเจนว่ารัฐได้อะไรเอกชนได้อะไรอย่างสมเหตุสมผล

ถ้าทำครบและโปร่งใส โอกาสที่ศาลจะสั่งยกเลิก เพราะ “เอื้อเอกชนโดยไม่ชอบ” ก็ลดลงมาก (แม้จะไม่ใช่ศูนย์)

==== 5. ถ้าไทยจะ “เอาดิสนีย์แลนด์” แบบฮ่องกงจริง ๆ ต้องตอบคำถามอะไรบ้าง ====

อันนี้เป็นส่วนที่คอมเมนต์สรุปว่า “ถ้าไม่พร้อมก็เลิกฝัน” ซึ่งแรง แต่ก็ชี้ประเด็นถูกหลายข้อ เราขอเรียบเรียงใหม่ให้เป็น checklist:
# พร้อมรับ “ขาดทุนโครงการ” นาน 10+ ปีไหม - ทั้งในงบของบริษัทร่วมทุน - และในสายตาประชาชน/ฝ่ายค้าน/สื่อ เวลาเห็นตัวเลขขาดทุนปีแล้วปีเล่า
# เชื่อจริง ๆ ไหมว่าเม็ดเงินท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้น “เกินคุ้ม” กับเงินภาษีที่อัดลงไป - ต้องมีการศึกษาเชิงเศรษฐศาสตร์แบบจริงจัง (cost–benefit analysis, spillover effects ฯลฯ) - ไม่ใช่แค่ความรู้สึกว่า “ดิสนีย์แลนด์ = ดีแน่”
# กฎหมายและสังคมไทยรับได้ไหมกับดีล “ให้สิทธิพิเศษเฉพาะราย” - จะ support ยังไงไม่ให้โดนมองว่า “อุ้มทุน” - วางกลไกตรวจสอบ/เปิดเผยสัญญาอย่างไร
# ที่ดิน+โครงสร้างพื้นฐานที่ต้องใช้ “มีค่าในทางเลือกอื่นแค่ไหน” - ที่ดินริมน้ำ/ใกล้เมืองใหญ่ ถ้าไม่ทำดิสนีย์แลนด์ จะเอาไปทำอะไรได้อีก (บ้าน, สวนสาธารณะ, เขตเศรษฐกิจ ฯลฯ)
# อำนาจต่อรองของไทยกับ Disney แกร่งพอไหม - จะกลายเป็นดีลที่เรา “ลงเงินมากกว่า ถือหุ้นน้อยกว่า แล้วยังต้องจ่ายค่า license กลับไปให้เขาอีก” แบบที่นักการเมืองฮ่องกงบางส่วนด่ารัฐตัวเองหรือเปล่า Accidental Travel Writer<ref>{{cite web|title=Accidental Travel Writer|url=https://accidentaltravelwriter.com/hong-kong-disneyland-the-first-20-years/|publisher=Accidental Travel Writer|access-date=2025-12-11}}</ref>

==== 6. สรุปภาพรวม: คอมเมนต์นี้ “ชี้โจทย์ถูก แต่ด่าไทยแรงไป” ====

ข้อดีของคอมเมนต์
* หยิบกรณีศึกษาจริง (HKDL, TDL) มาพูด ไม่ได้มโนจากอากาศ
* เข้าใจหลักคิดเรื่อง “รัฐยอมลงทุน/ขาดทุนระยะยาวเพื่อผลประโยชน์ทางอ้อม” ได้ค่อนข้างตรง
* ตั้งคำถามดีว่า ถ้าไทยอยากได้โปรเจกต์ระดับดิสนีย์จริง ๆ - รัฐบาลพร้อมจะกล้าลงทุนไหม - ประชาชนพร้อมจะรับ “ขาดทุนบนกระดาษ” แลกกับกำไรทางเศรษฐกิจภาพใหญ่ไหม - กฎหมาย/ศาล/สังคมไทยพร้อมรับดีลพิเศษแบบนี้ไหม

ข้อที่ “เบี้ยว” หรือ oversimplify
* โรแมนติคฮ่องกงไปหน่อย ทั้งที่ดีลนี้ในฮ่องกงเองก็โดนประชาชน-นักการเมืองวิจารณ์หนักมากตั้งแต่วันแรก
* ตีความไทยว่า “เห็นแก่ตัว ขี้เหนียว ด้อยพัฒนา” จากการไม่เล่นดีลเสี่ยงสูงแบบนี้ ทั้งที่จริงมันมีข้อจำกัดเรื่องการเมือง การคลัง และความไวของสังคมต่อการเอื้อเอกชน
* ทำให้เหมือนมีแค่สองทางเลือกคือ - กล้าทำแบบฮ่องกง = วิสัยทัศน์ไกล - ไม่กล้าทำ = เลิกฝัน ในความเป็นจริง มันยังมีตัวเลือกอื่น เช่น โปรเจกต์ theme park ขนาดกลาง ใช้ IP แบบอื่น หรือใช้เงินรัฐพัฒนาสิ่งที่ “คุ้มกับบริบทไทย” มากกว่า

ถ้าจะสรุปสั้น ๆ ก็คือ:

: คอมเมนต์นี้ “ดีในฐานะการเขย่าความคิด” ให้คนเห็นว่า เมกะโปรเจกต์แบบดิสนีย์แลนด์ต้องแลกด้วยอะไรบ้าง
: แต่ถ้าเอาไปใช้เป็นข้อสรุปทางนโยบายแบบตรง ๆ เลย ก็ยังต้องใส่ nuance เรื่องการเมือง การคลัง กฎหมาย และความพร้อมของสังคมไทยเพิ่มอีกหลายชั้นครับ

== References ==
<references />


[[Category:ChatGPT Shares]]
[[Category:openai]]